Kees Momma vliegt nu écht uit: nieuwe documentaire onthult hoe zijn leven nu is

"Als ik bezig ben met appels schillen en een taart aan het maken ben, wil je dan alsjeblieft geen vragen meer stellen?" - Kees Momma tegen regisseur Monique Nolte.

Al 17 jaar lang filmt regisseur Monique Nolte Kees Momma, een volwassen man met autisme. Ze kent Kees al bijna dertig jaar en is zijn directheid wel gewend. Ze vertelt: "Vaak zit er onzekerheid achter, soms frustratie, irritatie of vermoeidheid. Er is altijd wel een reden."

Kees is moediger geworden

Momma heeft een vorm van klassiek autisme en een laag zelfbeeld. Hij is ontzettend slim en weet goed wat hij mist. Hij heeft twee broers die 'een kind, huis, auto en een baan' hebben (zoals werd bezongen in Is dit alles van Doe Maar). Ook werd Momma vroeger gepest en heeft hij een lager schoolniveau afgerond dan hij had kunnen halen, vertelt Nolte. "Hij heeft zijn school niet afgemaakt, nooit een baan gehad, geen vrienden, geen vriendin en geen kinderen. Hij is zijn hele leven afhankelijk geweest van zijn ouders."

In de nieuwe documentaire is te zien dat Momma moediger is geworden, hij zet de stap om uit huis te gaan. "Als het aan Kees en zijn moeder had gelegen waren ze tot aan de dood bij elkaar gebleven. Moeder heeft dat altijd gewild en er altijd in geloofd dat dit het beste was voor Kees", zegt Nolte. "Op een gegeven moment ging ze geestelijk achteruit. Toen merkte hij dat ze niet meer de moeder was die hij nodig had. Ze kon hem niet meer geruststellen." In plaats daarvan maakte zijn moeder bijvoorbeeld verwijten, dat hij haar sleutels of kwijt had gemaakt. "Dat maakte hem heel erg onzeker en angstig."

Onzekere periode

Uiteindelijk ging Momma de woning tegenover zijn ouderlijk huis bewonen. Dat huis gebruikte hij eerst als recreatiewoning. Nolte: "Hij dacht, daar heb ik alle rust en is het fijner dan dat ik thuis woon." Dat gaat goed, totdat het tegenzit. "Dan mist hij zijn ouders en merk je dat hij langzamerhand weer terugkeert." Nolte: "In die periode was hij behoorlijk onzeker." Luister hierboven het gehele fragment over de nieuwe documentaire Kees vliegt écht uit.