Cultuur & Media
VPRO

'Er is weinig hoop voor de Nederlandse literatuur'

foto: ANP
  1. Nieuwschevron right
  2. 'Er is weinig hoop voor de Nederlandse literatuur'

Als journalist Max Pam op het journaal hoort dat er nog weinig Nederlands wordt gesproken dat lijkt op het Nederlands van de vijftiger jaren, dan verzucht hij: ''Er is weinig hoop voor de Nederlandse literatuur.'' Hoe zorgelijk is het als de jonge generatie geen boeken van Gerard Reve, Harry Mulisch of Willem Frederik Hermans meer lezen?

Luister Meteen: Max Pam over W. F. Hermans in Nooit Meer Slapen - Nooit meer slapen

Zoetsappige tijd

Hoewel de huidige tijd wordt gekenmerkt door hevige discussies op social media, ziet journalist Max Pam dat anders: ''Ik vind het een zoetsappige tijd, je ziet zelden meer een polemiek op intellectueel niveau.'' Het zijn polemieken in de stijl van schrijver W. F. Hermans, die geldt als een van de grootste naoorlogse schrijvers, waar Pam op doelt.

Dat iemand zich bijvoorbeeld kan opwinden en fysiek onpasselijk kan worden over de (on-) gelijkheid van de Oostenrijks-Britse filosoof Ludwig Wittgenstein is zeker niet meer van die tijd, legt Pam uit. ''Misschien komt dat door de sociale media. Mensen schreeuwen veel makkelijker, maar dat duurt kort en is weer snel voorbij. Tegelijkertijd hangt er in de samenleving een sfeer dat alles moet voldoen aan verbinding; je moet niet veel kritiek hebben op de islam of andersdenkenden.''

Om deze inhoud te tonen moet je toestemming geven voor social media cookies.

Geestige polemist

Hermans staat onder meer bekend om zijn polemieken, vertelt Pam. Wat was zijn geheim? ''Hij was geestig. Ik weet nog dat mijn vader het prachtig vond dat Hermans had geschreven: 'Als ik wil dat mijn naam een keer in de krant komt, dan trap ik op een Gomperts (literair criticus, red.) zoals een tramconducteur op zijn bel.' Ik ben opgevoed dat een tramconducteur voorin zat en heel hard op zijn bel trapte.''

Is het dan zorgelijk als de jonge generatie het werk van deze geestige schrijver niet meekrijgt? ''Karel van het Reve werd ooit gevraagd door een student: 'Professor moeten we Tsjechov of Tolstoy lezen?' Reve antwoordde heel terecht: 'Van mij hoef je helemaal niks te lezen.' Zo is het natuurlijk ook. Als de jeugd geen Reve, Mulisch of Hermans wil lezen, dan moet je dat maar opgeven. Maar als ik op het journaal hoor dat er nog weinig Nederlands wordt gesproken dat lijkt op het Nederlands van de vijftiger en zestiger jaren dan denk ik: er is weinig hoop voor de Nederlandse literatuur.''

Luister Nooit Meer Slapen op ieder moment van de dag

Nooit Meer Slapen is hét nachtelijke cultuurprogramma van de VPRO op NPO Radio 1 waarin elke werkdag een uur lang - van middernacht tot 01.00 uur - een inspirerende gast uit de kunst, cultuur of actualiteit wordt geïnterviewd over werk én leven.

Volg Nooit Meer Slapen op Instagram, en luister alle gesprekken, ook overdag, in NPO Luister of uw favoriete podcastapp.

Ster advertentie
Ster advertentie