Rusland zonder Poetin? Dit zijn 5 scenario’s

Deen onderzoekt bij Clingendeal de mogelijke scenario's van een machtswissel in Rusland en hoe het Westen hiermee om kan gaan. "Het punt met een land als Rusland is dat het stabiel lijkt, totdat dit opeens niet meer zo is."

Af en toe steekt het gerucht op dat Poetin ziek is of dat er door de mensen om hem heen aan zijn stoelpoten wordt gezaagd. Vorige week nog kwam Wagner-leider Prigozjin om bij een vliegtuigcrash, maar vooralsnog lijkt Poetin volgens Deen zijn grip op het apparaat niet te hebben verloren. Het scenario dat zijn macht nog even 'doormoddert' is vooralsnog het meest waarschijnlijk, volgens Deen.

Nieuwe leider

Stel dat Poetin op een zekere dag van het toneel zal verdwijnen, dan is volgens Deen de belangrijkste vraag hóé dit zal gaan. "Gaat het ordentelijk, of met chaos?" Wanneer er een machtstransitie komt waar het systeem mee kan leven, dan komt een volgende leider uit de richting van de veiligheidsdiensten. "Dan verandert er weinig in Rusland, sterker nog: het kan ook erger worden.”

De tweede kans is dat het een burger of civiele bestuurder wordt, zoals de burgemeester van Moskou. "Die kan wat voorzichtige hervormingen in gang zetten. Dan krijg je niet een geheel hervormd Rusland, maar een klein beetje. En dan komen wij weer voor de moeilijke vraag te staan of wij daar weer zaken mee moeten gaan doen."

Chaos en burgeroorlog

De machtstransitie kan ook chaotisch verlopen, zoals bij een burgeroorlog of staatsgreep. "Poetin heeft de macht over veel actoren gespreid, dat maakt een transitie dus moeilijker." Volgens Deen kan er vanuit een burgeroorlog een war lord aan de macht komen.

Tot slot kan er ook nog een revolutie ontstaan, dan zou bijvoorbeeld de gevangen genomen oppositieleider Aleksej Navalny weer in beeld komen. "Maar dat scenario acht ik echt niet waarschijnlijk."

Economische pijn

Volgens Deen zal op korte termijn de economische achteruitgang ook niet voor een machtswissel zorgen. "De vraag is ook of het leger en de ordetroepen nog genoeg betaald worden om de oorlog uit te vechten én de bevolking onder de duim te houden." Die bodem lijkt op dit moment niet in zicht.

Een stilzwijgende afspraak tussen Poetin en de bevolking is, dat hij voor welvaart en rust zorgt en dat zij hem steunen. Maar die afspraak is inmiddels wel gebroken, denkt Deen. Ondanks dat de welvaart begint af te kalveren, kan de bevolking dit nog lang volhouden. Poetin geeft vooral het Westen de schuld van de oorlog en de economische achteruitgang. "Hij creëert een soort sfeer van het belegerde fort. Dat maakt dat mensen die economische pijn nog best lang zullen verdragen."