'Elke Oekraïner voelt zich schuldig'
- Nieuws
- 'Elke Oekraïner voelt zich schuldig'
Stedenbouwkundige en architect Fulco Treffers werkt al sinds 2015 in Oekraïne, samen met meer dan honderd architecten, aan de wederopbouw van het land. Maar kun je eigenlijk wel denken aan wederopbouw terwijl je nog midden in een oorlog zit? Treffers deelt zijn visie in de podcast Europa Draait Door.
Drie maanden
Stel je voor: je bent gevlucht uit Marioepol. Je slaapt met je gezin op een matras in een sportzaal, of op een zolderkamer bij bekenden. Maanden worden jaren. Privacy? Werk? Toekomst? Alles staat stil.
Na de inval nam Rusland de huizen van gevluchte Oekraïners in. Treffers vertelt hoe de bezetter nu de regel stelt: wie langer dan drie maanden weg is, verliest zijn huis. "Dus je zou elke drie maanden moeten bewijzen dat je er nog steeds bent. Als je dat niet doet, is het voorbij." Om die reden keerden zo’n 90.000 mensen in Marioepol terug naar hun huis. "Ze omarmen hun laatste bezit als enige houvast," vertelt Treffers.
Schuldgevoel
In Oekraïne leeft een collectief schuldgevoel, stelt Treffers. "Zowel zij die strijden aan het front als zij die achterblijven, worstelen met de vraag of ze genoeg doen. Dat is wel wat zo'n oorlog doet. Het scheurt families uit elkaar, en het scheurt ook individuele gedachten en belangen uit elkaar. Zo kan je de droom hebben om toparchitect te worden. Maar nu voelt het alsof er maar één plek is waar je écht iets kunt betekenen: aan het front. Want dáár wordt het echte gevecht gevoerd. Wat doe je dan? Wat kies je? Het wrange is: welke keuze je ook maakt, het schuldgevoel blijft."
En zo ontstaat er in Oekraïne niet alleen een strijd om land, maar ook een stille oorlog in het hoofd van elke inwoner.
Om deze inhoud te tonen moet je toestemming geven voor social media cookies.
Een leven op pauze
Volgens Treffers voelt Zelensky goed aan wat de bevolking wil: een staakt-het-vuren. Zelfs als daar onderhandelingen aan te pas komen. "Maar er moet wel iets tegenover staan," zegt Treffers.
Die gedachte wordt door Oekraïners breed gedragen. "Het is een leven dat op pauze staat. Het is niet wenselijk, maar wel stabiel. Een Russische grens dichter bij Kiev is voor hen geen optie. Oekraïners laten zich niet intimideren door het nieuws van de dag of Poetin die al jarenlang hetzelfde zegt."
Doodmoe
Bij de Oekraïense samenleving heerst een gevoel van zelfredzaamheid. "We moeten zo goed mogelijk verder met de mensen die ons steunen." Die pragmatische houding in de samenleving vindt Fulco erg leerzaam. "Ze houden zich niet bezig met nieuwsberichten en dingen die nooit gaan gebeuren. De mensen vragen zich vooral af of ze naar het buitenland willen, nog een nieuwe studie willen volgen of kinderen willen. Maar eigenlijk zijn ze te moe om daarover na te denken."
Treffers roept daarom op tot een klein signaal van steun. "Dat helpt altijd. Geen woorden maar daden zorgen ervoor dat Oekraïne zich gesteund voelt en weet dat het niet alleen staat."
Gerelateerde podcast

Europa Draait Door
Europa Draait Door
Europa Draait Door is de wekelijkse podcast van Tim de Wit en Arend Jan Boekestijn, waarin ze proberen om grote actuele onderwerpen in Europa meer inzichtelijk te maken. Luister via NPO Luister of andere podcastplatforms!