'EU is medeverantwoordelijk voor schenden rechten van Sudanese kinderen op de vlucht'

Onderzoekers van de organisatie spraken met 66 kinderen die de oorlog in Sudan ontvluchtten over hun ervaringen. "We zien dat als kinderen bescherming zoeken, ze die vaak niet krijgen. De route die ze volgen wordt steeds gevaarlijker en de EU draagt daaraan bij."

Mensensmokkelaars

"Zij betalen de prijs voor het steeds striktere EU-beleid: door de eenzijdige focus op strenge grensbewaking worden de kwetsbaarste alleenreizende kinderen in de handen van smokkelaars gedreven en onzichtbaar gemaakt voor hulpverleners." De EU investeert namelijk miljoenen in grensbeleid in de landen die zijn onderzocht. "Dat is gedaan om mensensmokkelaars op te pakken, maar op het moment dat zo'n smokkelaar is opgepakt, raakt het gevluchte kind uit het zicht en komt het bij een andere smokkelaar terecht. Het zorgt er ook niet voor dat kinderen niet doorreizen, het zorgt er wél voor dat ze steeds afhankelijker worden van mensensmokkelaars."

Kinderen op de vlucht ervaren steeds meer psychische schade, meent Verheul. "Ze komen ook steeds weer in andere gevaarlijke situaties terecht. De grens tussen Sudan en Egypte is gesloten, dus willen ze al de oversteek maken dan zijn ze afhankelijk van mensensmokkelaars. Dat kan ook zorgen voor uitbuiting. Als ze geen geld hebben, dan moeten ze op andere manieren betalen voor dit. Dit kan seksuele uitbuiting zijn, maar ook dwangarbeid."

In het onderzoek is gefocust op kinderen die alleen reizen. "Met dit onderzoek willen we ook zeggen: zie kinderen weer voor wie ze zijn", zegt Verheul. "Er zijn heel veel kinderen die alleen vluchten. Ze raken hun ouders kwijt tijdens de vlucht, of die zijn al omgekomen. Soms worden de kinderen ook alleen vooruit gestuurd."

Gevangenis Libië

Correspondent Kysia Hekster sprak met twee gevluchte kinderen: een 15-jarig meisje uit Sudan dat nu in Egypte is, en een net 18-jarige Sudanees die in Griekenland asiel heeft aangevraagd. Voor hun veiligheid en privacy gebruiken we hun namen niet. Het 15-jarige meisje vluchtte omdat haar vader was omgekomen. "Graag zou ik terug willen naar Sudan, om daar dokter te worden." Plannen om naar Europa te gaan heeft ze niet. De 18-jarige jongen spreekt van een gevaarlijke situatie na zijn vlucht. "Je komt zonder water te zitten en zonder eten. Ik kwam in een gevangenis in Libië, waar slechte omstandigheden waren." Na vier maanden mocht hij gaan. Hij betaalde een mensensmokkelaar om hem naar Griekenland te sturen.

Jeroen Lenaers (CDA) is woordvoerder migratie van de grootste fractie in het Europees Parlement. Hij is geschrokken van het onderzoek en vindt dat kinderen beter moeten worden beschermd, maar verdedigt ook het strenge Europese migratiebeleid. Hij wil de mensensmokkelaars aanpakken. "Omdat het criminele bendes zijn die misbruik maken van de kwetsbaarheid van heel veel mensen, ook kinderen, puur en alleen om geld te verdienen."

Migratiedeals

Volgens Save the Children maakt de EU met de migratiedeals met landen in Afrika de verkeerde keuzes. "Van het extra budget voor migratiesamenwerking met een land als Egypte ging maar 15 procent naar de bescherming van vluchtelingen. Dat is bizar in een land dat nu al meer dan 1,5 miljoen Sudanese vluchtelingen opvangt. Het laat zien dat de EU overmatig gefocust is op het buitenhouden van vluchtelingen, zonder goed te kijken hoe ze hun situatie kunnen verbeteren." Europarlementariër Lenaers spreekt dat tegen. "Ik denk dat we een positieve impact hebben, juist door samen te werken met die landen, door geld te geven voor grensbewaking en het beschermen van migranten. Dat leidt niet tot perfecte situaties, dat erken ik meteen. Maar ik ben er nog steeds van overtuigd dat als je daar wegblijft, de situatie juist voor kwetsbare mensen alleen maar slechter zal worden."