Is de nieuwe paus een statement tegen Trump?

Signaal naar Trump

Met zijn keuze voor de naam Leo straalt de nieuwe paus uit dat hij er ook voor de armen wil zijn, zegt De Wit. "Het verwijst naar paus Leo XIII, misschien wel de uitvinder van de katholieke sociale leer." Dat zegt dat de nieuwe paus veel nadruk op armen en zwakkeren wil leggen: "Het is een signaal naar Trump, die aan de andere kant van het spectrum staat."

Is het een statement van de katholieke kerk door een Amerikaanse paus neer te zetten die juist heel kritisch is op huidige wereldleiders? De Wit vraagt zich af hoe dat precies gaat uitpakken: "Het kan ook heel goed zijn dat Trump hier zelf garen bij spint: kijk eens, we hebben een Amerikaan. En dat het moeilijk voor de nieuwe paus wordt om dat een beetje naar zich terug te trekken. Daar maak ik me nog wel enigszins zorgen over."

Geen verlengstuk van Washington

Toch is De Wit niet bang dat de paus zich veel zal laten beïnvloeden door Trump. Het was volgens hem anders was geweest als bijvoorbeeld kardinaal Timothy Dolan (aartsbisschop van New York) was gekozen: “Dat is iemand die veel dichter tegen de macht aanvlijt en wat meer in de reactionaire lijn is van het Amerikaanse katholicisme."

In dat geval ben je als Vaticaan meteen niet meer serieus te nemen wanneer je bijvoorbeeld met Rusland, Oekraïne of met China om tafel gaat, legt hij uit. "Dan ben je een soort verlengstuk van Washington. Dat is nu absoluut niet. Eerder het tegenovergestelde. Het kan wel zo zijn dat Trump het zo gaat gebruiken en inzetten. Ik denk dat de naamkeuze van Prevost al een statement is: 'dat laat ik me niet gebeuren'."

Dat de nieuwe paus nog maar kort kardinaal was en nu zo snel verkozen is, laat wel zien dat de kardinalen waren overtuigd: "Hij heeft waarschijnlijk breed indruk gemaakt. Het schijnt een man te zijn die heel makkelijk is in het contact en heel vriendelijk. Hij heeft een hoge gunfactor."

Natuurlijk overwicht

Lange tijd stonden kardinalen niet open voor een Amerikaanse paus, vertelt kerkhistoricus Paul van Geest. "Ze zeiden: we nemen geen Amerikaan, want dan hebben we een president die een wereldmacht aanstuurt en dan is er ook nog eens een paus die een andersoortige wereldmacht aanstuurt. Daar zijn ze van afgeweken."

Hij denkt dat de nieuwe paus werkelijk wat kan uitmaken tegen Trump: "Het gaat werkelijk heel wat uitmaken omdat hij een soort natuurlijk overwicht op mensen heeft, hoe klein hij ook is. En Trump zal veel beter naar een Amerikaan luisteren dan naar iemand uit een ander klein land. Dus dat zullen heel erg interessante gesprekken worden."

Ook wijst hij erop dat Prevost afwachtend is: "Toen ik hem eerder ontmoette in het augustijnenklooster, liet hij mij elke keer eerst leeglopen en kwam hij daarna met een aantal rake opmerkingen. Als hij Trump ook zo behandelt, en hem behandelt als een kind dat af en toe opgevoed moet worden en wat te weinig liefde heeft gekregen, komen we een heel eind."