Krijgt Pieter Wittenberg 20 jaar cel voor het helpen van vluchtelingen?

Spionage, mensensmokkel of het lidmaatschap van een criminele organisatie. De aanklacht tegen Pieter Wittenberg en 24 andere hulpverleners is niet mis. Als schipper van een kleine reddingsboot begeleidde hij boten met vluchtelingen die aankwamen aan de Griekse kust.

"De wereld op z’n kop", noemt hoogleraar Burgerschap en Migratierecht Tineke Strik dit. Regeringen verzuimen op dit moment volgens haar de plicht om mensen in nood hulp te verlenen. Hulpverleners zijn in dit gat gesprongen, maar volgens de Griekse wet is het strafbaar om mensen zonder papieren te helpen. Tegelijkertijd ben je volgens het maritiem recht verplicht om een drenkeling te redden. "Ik ben heel benieuwd hoe de Griekse rechters hier mee omgaan", zegt ze.

Afschrikmiddel

De mogelijke gevangenisstraffen werken als afschrikmiddel om hulpverleners en journalisten buiten de deur te houden. En dat komt Griekenland niet slecht uit, denkt Strik. Griekenland, maar ook andere landen aan de buitengrens van Europa, kampen direct met de gevolgen van de vluchtelingencrisis.

De EU-afspraken hierover worden niet nageleefd en de Griekse regering wil mensen buiten de grens houden. Bekend is dat er (gewelddadige) pushbacks plaatsvinden waarbij boten terug naar Turkije worden gestuurd en de regering kan hier geen pottenkijkers - in de vorm van hulpverleners en journalisten - bij gebruiken.

Nuchter

Ondanks de mogelijke gevangenisstraf blijft Wittenberg nuchter. Hij probeert niet op de zaken vooruit te lopen en bekijkt per stap wat er moet gebeuren. "Ik kan niet anders, want anders raak je de controle echt kwijt."

Ondanks zijn persoonlijke situatie vraagt hij bij Spraakmakers niet alleen aandacht voor zichzelf en de andere hulpverleners die terechtstaan. Hij wil ook benadrukken wat dit betekent voor de vluchtelingen die nu niet geholpen worden.