Hoe verloopt de informatieoorlog tussen Zelensky en Poetin?

Het voorstel van Poetin voor een kort staakt-het-vuren was onderdeel van propaganda. "Hoe hypocriet kan je zijn? Met Oud en Nieuw heeft hij heel Oekraïne gebombardeerd, met onze kerst heeft hij heel Oekraïne gebombardeerd", vertelt Rusland-specialist Helga Salemon in NOS Met het Oog op Morgen. "Dan zou er nu een zogenaamd staakt-het-vuren zijn, dat is hypocriet."

Volgens Salemon heeft Poetin dit vooral gezegd voor zijn eigen achterban. "Om te laten zien hoe een goede wil Rusland toch heeft, dat ze dat bestand afroepen tijdens de orthodoxe kerst. Zo moet je dat zien", zegt ze. "Hij wil misschien ook de Russen even rustig kerst laten vieren en even het slechte nieuws besparen."

Zelenksy

Zelensky speelt de rol van zijn leven, vertelt Salemon. "We moeten niet vergeten dat voordat hij president werd, was hij producer, acteur, komiek en ook scenarioschrijver. Hij presenteert zich als de man die naast leger en volk staat. Dat doet hij heel erg goed en voor ieder land schrijft hij ook een eigen scenario voor z’n toespraak."

Toen hij de Nederlandse overheid toesprak noemde hij Mark Rutte zijn beste vriend. "In Engeland begon hij over de toespraak van Churchill, dus hij doet dat heel goed. Hij doet precies waar hij goed in is, een rol spelen waar hij in gelooft. Hij is natuurlijk pro-Oekraïens en daarom is zo enorm succesvol."

Mediastrategie

Zowel Zelenski als Poetin hebben van meet af aan een duidelijke mediastrategie, al zijn er aansprekende voorbeelden van hoe beide mannen het verschillend aanpakken. "Bij Poetin zie je altijd een verbetenheid en bovendien is hij een grijsgedraaide plaat. Hij praat verbeten over de aanvallen van het Westen op Rusland zoekt vooral draagvlak bij de bevolking." Voor de oorlog ging het al niet goed met de Russische economie, maar nu gaat het nog slechter. "Poetin is wanhopig bezig met het creëren van draagvlak, omdat die korte oorlog die hem heel veel succes had moeten bieden, is mislukt."

"Zelensky is populair, die was niet populair voor de oorlog. Die had nog maar een goedkeuringspercentage van nog geen 25 procent. Die pakte meteen de rol: ik ben de man die naast mijn volk en leger staat. Hij heeft een geweldig team van adviseurs en zijn verhaal is natuurlijk: ik sta pal voor de onafhankelijkheid van Oekraïne", legt Salemon uit. "Hij probeert moreel hoog te houden en zegt: wij buigen niet voor de Russen en naar het Westen laat hij weten: wij staan voor de vrijheid van het hele Westen."

Effect

"De Russen zijn min of meer gehersenspoeld, omdat alle onafhankelijke media zijn uitgesloten. Ze komen niet onder dat verhaal uit."

In het Westen ziet Salemon dat alle nuance verdwenen is. "Poetin is een soort Voldemort geworden, het absolute kwaad. Zelensky is als ware de ridder op het witte paard. Je ziet ook die polarisatie, niet alleen Poetin en Zelensky praten zwart-wit, maar je ziet ook journalisten en deskundigen. In Oekraïne is er geen deskundige te vinden die kritisch zich wil uiten over Zelensky of het Oekraïense leger. Je ziet het ook bij ons, je kan niets goeds meer zeggen over Poetin. Dat zwart-wit beeld zie je ook bij ons. Politici hebben daar een agenda mee, een goede agenda. Rusland probeert ook met z’n propaganda het Westen uiteen te spelen. Politici steunen heel bewust Zelensky, die zullen nooit kritiek uiten. Ze willen vermijden dat Rusland succes heeft met z’n strategie."