Buitenland
KRO-NCRV

Het broeit in Russische deelrepublieken: 'Dit kan leiden tot anarchie'

foto: ANP
  1. Nieuwschevron right
  2. Het broeit in Russische deelrepublieken: 'Dit kan leiden tot anarchie'

Rusland bestaat meer dan twintig deelrepublieken. En daar broeit het. Dat gemor in die verre deelgebieden kan Poetin nog wel eens duur komen te staan, nu hij de mobilisatie heeft af verkondigd, zegt Ruslandkenner Hubert Smeets bij Spraakmakers.

"Wij noemen het Rusland, maar het land heet eigenlijk de Russische Federatie", legt Smeets uit. Hij vertelt dat er meer dan twintig deelrepublieken zijn, waaronder Tatarstan en Tsjetsjenië. De Russische ethnos domineert daarentegen het land. "Vijfenzeventig procent van de bevolking noemt zichzelf Rus. Maar vijfentwintig procent dus niet."

En in die niet-Russische gebieden van Rusland is er onrust over het feit dat de belangen van de regio’s worden onderschat of zelfs gereduceerd, zegt Smeets. "Dat kan een keer gaan opbreken." Hij geeft een aantal voorbeelden.

Één geschiedenisboek

Sinds een paar jaar bestaat er één geschiedenisboek voor alle nationaliteiten. "Dat suggereert dat de hele Russische bevolking van oost tot west eenzelfde geschiedenis heeft. En uiteraard zal het geen verrassing zijn, het wordt allemaal gekoppeld aan het verhaal van Rusland."

Voor het andere voorbeeld moeten we naar Siberië. Daar liggen de olie- en gasbronnen, waarop de overheidsbegroting in Moskou draait. "Daar krijgen die Siberische provincies relatief weinig voor terug. Kort gezegd voor elke euro die ze verdienen, krijgen ze maar 50 eurocent terug. Dat gaat een keer wringen." Hij ziet dat de proteststemmen "langzaam wat luider worden."

Disproportioneel

Bovendien raakt de mobilisatie de achtergebleven gebieden, legt Smeets uit, want vooral daar wordt geworven. Hier wonen mannen met weinig geld en toekomstperspectief, en zodoende zijn ze "heel gevoelig" voor rekruteerders van het contractleger. Uit de deelrepublieken sneuvelen dus disproportioneel veel meer mensen.

Maar dat leidt niet tot groeiend verzet tegen de oorlog, ziet Smeets. "Het is eigenlijk toch meer eigenbelang dat speelt", zegt hij. Men betoogt niet tegen de oorlog, maar probeert zich eraan te onttrekken. Dus wie kan vluchten, vlucht. "Maar dat is nog geen politiek gevaar voor de macht in het Kremlin."

Machtsvacuüm

Het broeit dus, waar kan dit toe leiden? "Als Rusland deze oorlog verliest of als Poetin onder de tram komt, ontstaat er een machtsvacuüm in Rusland, en ga je hetzelfde zien wat je in het begin jaren negentig zag, kort na de ondergang van de Sovjet-Unie. Toen hebben heel veel lokale partijen zoveel mogelijk macht als ze maar konden gegrepen. Dat leidde tot een versnippering van het openbaar bestuur in Rusland."

Dat zou je weer kunnen gaan zien, zegt hij. Zeker als daar ook nog eens een economische crisis overheen komt. "Ik denk niet dat dat land uit elkaar valt, maar er is na twintig jaar Poetin eigenlijk geen politieke cultuur meer in dat land die dat immense rijk bij elkaar houdt. En dat is niet ongevaarlijk. Het kan leiden tot anarchie. Laat ik het woord maar gebruiken."

Mis niets met de nieuwsbrief van Spraakmakers

Spraakmakers maken we mét jou als luisteraar. En om jou zoveel mogelijk bij ons programma te betrekken, versturen we een dagelijkse nieuwsbrief. Hierin vind je de stelling van de dag, de onderwerpen in de uitzending en een interessant artikel dat zeker het lezen waard is. Zo kun je gemakkelijk meepraten en mis je nooit meer iets!

Meld je hier aan.

Ster advertentie
Ster advertentie