Buitenland
VPRO

Filmregisseur wordt onderdeel van politiek debat in Polen

foto: Bureau Buitenland / VPRO
  1. Nieuwschevron right
  2. Filmregisseur wordt onderdeel van politiek debat in Polen

"Ik had wel een reactie verwacht vanuit de overheid, maar niet dit", aldus regisseur Agnieszka Holland. Nadat haar film uitkwam in de Poolse bioscopen kreeg ze vanuit de regering de wind van voren. Het is één van de voorbeelden van hoe cultuur het strijdtoneel werd van de politiek, vertelt Pools-Nederlandse kunstenaar Marek van de Watering in Bureau Buitenland.

Radio Polska #3: Poolse cultuurstrijd

Video niet beschikbaar

Heftige kritiek

Hollands succesvolle film 'The Green Border', speelt zich af aan de Pools-Belarussische grens en vertelt het verhaal van vluchtelingen en grenswachters. De film wordt gezien als kritische reflectie op het beleid van de Poolse regering, die streng optreedt tegen illegale migratie. En dat is tegen het zere been van de regering. Jarosław Kaczynski, leider van regeringspartij PiS, zegt dat de film de Polen aanzet tot haat tegen hun eigen land. Minister van Justitie Zbigniew Ziobro vergeleek de film zelfs met nazipropaganda.

Hoewel Hollands films eerder op kritiek konden rekenen, is ze overweldigd door de heftigheid van de uitspraken. Volgens kunstenaar Van de Watering, die bekend is met de culturele sector in Polen, komt het door het onderwerp van de film. "Dit raakt precies aan wat voor PiS een speerpunt is: migratie. PiS praat over Polen 'veiligstellen', en dan bedoelen ze veilig van migranten."

Om deze inhoud te tonen moet je toestemming geven voor social media cookies.

Vervangen directie

Ook in de rest van de kunstwereld is te merken dat de politiek zich actief bemoeit met de inhoud. Sinds 2015, toen PiS aan de macht kwam, zijn 23 hoofden van belangrijke kunst- en cultuurinstellingen op een niet-transparante manier vervangen door PiS-gezinde directeuren.

Van de Watering werkte aan het Ujazdowski Castle Centre for Contemporary Art, een van de belangrijkste kunstinstellingen voor hedendaagse kunst in Polen, toen dit speelde. "Ik was daar precies op het moment waarop de directeur, die het voor veel mensen goed deed, vervangen zou worden. In haar plaats kwam iemand die het PiS-gedachtengoed vertegenwoordigt."

Hoop voor kunstenaars

Polen mist een breder debat over cultuur, ziet Van de Watering. Sommige collega-kunstenaars die hij kent zijn daarom naar het buitenland verhuisd, en gaan alleen naar Polen terug voor tijdelijke projecten.

Toch is hij hoopvol. "Er zijn gelukkig nog plekken die kleinschaliger zijn, waar kunstenaars vrijheid van expressie hebben. En ze organiseren zich ook steeds beter, om hopelijk de politieke situatie te veranderen."

Bekijk hier de vorige aflevering van Radio Polska, over persvrijheid:

Video niet beschikbaar

Bureau Buitenland

Bureau Buitenland: internationaal nieuws, reportages en geopolitiek. Met achtergronden en opmerkelijke verhalen uit het buitenland. Dagelijks te horen tussen 13:30 en 14:00 uur, of terug te luisteren als podcast.

Ster advertentie
Ster advertentie