Hoe stereotypering vrouwelijk leiderschap in de weg zit
- Nieuws
- Hoe stereotypering vrouwelijk leiderschap in de weg zit
Wat hebben de landen waar de minste coronadoden vallen gemeen? Een vrouwelijke leider. Is dat toeval? Of zijn ze gewoon beter? Politicoloog Julia Wouters, van de In Touch Female Leadership Academy, en hoogleraar Leiderschap en Organisatieverandering aan de Universiteit Groningen, Janka Stoker geven antwoord op deze vragen in De Nieuws BV.
Zijn vrouwelijke leiders beter?
Video niet beschikbaar
Wouters vertelt: "Landen met een vrouw aan het roer, zoals IJsland, Duitsland, Nieuw-Zeeland en Noorwegen hebben één ding gemeen: ze zijn heel snel tot actie overgegaan. Ze hebben niet eerst gezegd: "We kunnen het wel aan en er is niks aan de hand. Ze zijn meteen in actie gekomen en daarnaast communiceren ze heel anders."
Doen vrouwelijke leiders het beter in tijdens van crisis?
Wouters: "Het percentage vrouwelijke wereldleiders is nog steeds ontzettend klein, dus als je redeneert dat de landen die het goed doen een vrouwelijke leider hebben, dan weet je dat dat geen toeval kan zijn. Als je het als vrouw tot de top maakt, heb je waarschijnlijk veel meer talent gehad dan de mannen op hetzelfde niveau."
"De vrouwen die we nu tot waanzinnige prestaties zien komen", zegt Wouters, "zijn misschien wel een stuk beter dan de mannen waarmee we ze vergelijken, omdat ze meer nodig hadden om op hetzelfde punt te komen."
Als je het als vrouw tot de top maakt, heb je waarschijnlijk veel meer talent gehad dan de mannen op hetzelfde niveau.
Twee stereotypes in conflict
Stoker geeft twee reden wat het voor vrouwen lastiger maakt om leider te worden. Stoker: "Ten eerste, als je aan mensen vraagt wat een goede leider is, dan denken we aan allerlei masculine kenmerken: iemand is daadkrachtig, neemt risico's en is dominant. We denken daarbij eerder aan een man, dan aan een vrouw."
"Ten tweede hebben we ook ideaal beelden in ons hoofd over wat een goede man en wat een goede vrouw is", legt Stoker uit. "Een goede vrouw is bescheiden, zorgzaam en treedt niet op de voorgrond. Dat zijn kenmerken die haaks staan op het beeld van een goede leider. Op het moment dat vrouwen leider worden, ontstaat een conflict tussen deze twee stereotypes."
Als ze het goed doet als leider, dan vinden we haar al gauw een manwijf hè.
Stoker vertelt hoe deze twee stereotypes botsen: "Als ze het goed doet als leider, dan vinden we haar al gauw een manwijf hè. We vinden haar niet zorgzaam en bescheiden genoeg. Maar als ze zich als goede vrouw gedraagt, dan komt ze nooit op een leidinggevende positie."
Ze vervolgt: "Die combinatie van de twee stereotypes, maakt dat we bij selectie anders naar vrouwen kijken dan naar mannen, maar ook als ze al op de leidinggevende positie zitten. We beoordelen het gedrag van vrouwen als leiders dus anders dan wanneer het een man is."
Balans
Stoker: "Vrouwelijke leiders kunnen dus die mannelijke en vrouwelijke eigenschappen met elkaar in balans brengen. Mannen krijgen veel complimenten als ze over gaan in actie en als ze dingen weten, maar ook als ze bluffen. Dat groeit door die complimenten. Vrouwen krijgen veel meer complimenten als ze bescheiden zijn. Voor vrouwen is het veel minder gevaarlijk als ze zeggen: 'Ik weet het niet, help'."
"Dat zie je bij een meer masculine leider als Merkel", zegt Stoker. "Zij heeft de eerste keer dat ze haar volk toesprak, gezegd dat ze het niet weet en in het duister tast, maar wat we allemaal willen is de corona verslaan. Daarbij gaf ze aan zich te laten adviseren door de allerbeste wetenschappers. Rutte doet hetzelfde maar benoemt het niet op die manier."
'Mannen en vrouwen zijn niet zo heel anders'
"Er zijn ook genoeg mannen die wel goed kunnen luisteren. Door alle verschillen te benadrukken zeg je eigenlijk; vrouwen zijn heel anders", zo vertelt Stoker. "Ik denk dat mannen en vrouwen niet zo heel anders zijn in de manier waarop zij leidinggeven. Dat kan je namelijk leren. Het is dus niet zo dat vrouwen van nature beter zijn, maar je kan wel zeggen, laten we eens wat meer vrouwen selecteren want kennelijk kunnen ze het wel goed."
Ik geloof niet dat vrouwen van nature aangeboren talenten hebben, die mannen niet hebben.
Feminine kanten
Stoker: "Ik vind dat Mark Rutte feminine kanten laat zien, door te zeggen dat hij het niet weet en aangeeft naar experts, zoals Jaap van Dissel te luisteren. We hebben echt wel voorbeelden van mannelijke leiders die goed kunnen luisteren en wat zachtere kanten hebben. Wat mij betreft moeten we daarnaar op zoek. Het is wel zo dat er veel vrouwen zijn die dat goed kunnen en dat wij die door onze stereotypes wat minder goed kunnen zien. "
Diversiteit
Wouters vertelt over diversiteit: "In tijden van crisis gaan we meer verlangen naar een daadkrachtige leider. Als je naar de tafels kijkt, waar crisisbesprekingen zijn, zie je ook die types daar zitten. Het is een niet-divers groepje wat daar zit.
"Wat ik wil, is dat we ons ervan bewust worden, dat dat mensen zijn met dezelfde ervaringen. Het is dan onmogelijk om alle talenten en levenservaringen aan een tafel te hebben. Dat zou ik heel graag willen, meer diversiteit aan die tafels", aldus Wouters.