Kinderen weinig veerkrachtig door constante beloning: 'Laat er teleurstellingen zijn'
- Nieuws
- Kinderen weinig veerkrachtig door constante beloning: 'Laat er teleurstellingen zijn'
Drie pietendiploma's, een ponydiploma en nog een bioscoopdiploma: de kinderen van Ton Koene hebben het allemaal. Nederlandse kinderen grossieren in diploma's en dat is hem een doorn in het oog. In een ingezonden brief in de Volkskrant uit hij zijn vrees voor een generatie die niet meer weet hoe het is om je best te doen voor een diploma. In De Nieuws BV vertellen leraar en pedagoog Marcel van Herpen en opvoedkundige en psycholoog Tischa Neve dat het constante belonen van kinderen ze weinig veerkrachtig maakt.
Volgens Van Herpen is het belonen en bestraffen van gedrag een traditie die we al lang kennen. "De onderwijsgeschiedenis heeft een behavioristisch karakter, hierdoor zijn we gewend te straffen en te belonen." Volgens de leraar is lang het idee geweest dat door goed gedrag te belonen en slecht gedrag te bestraffen, de rest zal volgen. Maar het systeem slaat volgens hem al een tijdje door. "Het zit aan zijn grenzen en we kunnen er niet meer mee vooruit."
Externe beloning en intrinsieke motivatie
Niet alleen op school, maar ook thuis tijdens het opvoeden is belonen en straffen al jaren een trend. Zo wordt belonen in de opvoeding weleens als dreigmiddel gebruikt om kinderen bepaald gedrag wel of niet te laten vertonen. Dit is volgens Neve vaak voor de korte termijn een handige oplossing. Maar volgens de opvoedkundige wordt daarmee een tweeledig probleem over het hoofd gezien, namelijk enerzijds wat er achter het gedrag van het kind zit en anderzijds het uitgaan van externe beloning in plaats van intrinsieke motivatie. "Een kind moet iets doen omdat het leuk of prettig is, niet omdat hij of zij daar een diploma voor krijgt", aldus Neve.
Zorgen om veerkracht
Het constante belonen en het afhouden van straffen leidt er volgens Van Herpen toe dat er grote zorgen zijn over de veerkracht van kinderen. Juist door teleurstellingen te ervaren en ervaringen op te doen, worden kinderen veerkrachtig. "Niet door belonen voor wat ze goed doen, maar laat ze in het echte leven stappen", aldus Van Herpen.
Laat je kind balen
Het ontbreken van veerkracht valt volgens Neve ook te wijten aan zogenaamde curling- of helikopterouders. "We willen onze kinderen alles uit handen nemen, en dat is vaak goedbedoeld maar hierdoor leren ze niet voor zichzelf op te komen en worden ze niet veerkrachtig." Neve adviseert ouders om kinderen zelf verantwoordelijkheid te laten nemen. "Laat je kind maar eens balen en bespreek hoe je dat aan kan pakken. Laat de teleurstellingen er zijn. Daarin kan je nog kijken of je ze daarin kan helpen. Wees niet bang voor verdriet."
Al met al hoeft dus niet alles beloond te worden met een diploma, maar dat betekent volgens Neve niet dat successen niet gevierd mogen worden. "Als iets gelukt is, dan mag je daar ook gewoon blij mee zijn."
