Binnenland
BNNVARA

Krijsende plant van Harry Potter is niet zomaar een verzinsel

foto: Norbert Peetersfoto: Norbert Peeters
  1. Nieuwschevron right
  2. Krijsende plant van Harry Potter is niet zomaar een verzinsel

Schrijfster JK Rowling putte niet volledig uit eigen fantasie. In deel twee van de bekende boekenreeks moeten Harry en zijn vriendjes de alruin verpotten, wat tot een heel stel krijsende alruinwortels leidt. In 16e eeuwse kruidboeken werd al geschreven over deze plant, wordt verteld in Vroege Vogels.

Sinds kort zijn 16e eeuwse kruidboeken in langdurige bruikleen van Naturalis. Hier zijn ze niet alleen beter beschermd tegen diefstal, maar ze kunnen hier ook beter worden bestudeerd. Botanisch filosoof Norbert Peeters en botanica Isabela Pombo Geertsma leggen het uit.

Geestelijk vaders van de botanie

De kruidboeken die zijn overgekomen zijn geschreven in de 16e eeuw door Fuch en Bock, volgens Peeters de "geestelijk vaders van de botanie". Zij hadden als doel om kennis over de geneeskrachtige werking van de Europese planten te bundelen. Bij de tekeningen, die door een houtsnijder in het boek zijn gedrukt en later zijn ingekleurd, staat in gotisch schrift allerlei informatie over de geneeskrachtige werking van de plant.

foto: Norbert Peeters

De Alruin uit Bock ©Norbert Peeters

De alruin

Een voorbeeld is de alruin. De wortels van deze plant worden vaak getekend als een klein mensje, en deze plant zou dan ook de mens in zijn geheel gezonder maken: de geest dus. Deze plant komt terug bij zowel Fuch als Bock. Deze plant werd verkocht tegen psychische problemen en was best wel kostbaar. Sommige handelaren verzonnen een trucje om klanten te trekken. Ze kerfden een mensenlichaam uit de wortel en lieten hem vervolgens nog een aantal dagen in de pot staan zodat hij weer wat wortelhaartjes kreeg. Met een harig mensenfiguur aan de plant als gevolg.

De boeken leveren hopelijk nieuwe informatie op. Niet alleen over hoe men in de 16e eeuw over planten dacht, maar ook over hekserij. Botanici nemen nu aan dat giftige planten werden gebruikt door 'heksen', voornamelijk vrouwen die veel wisten van de geneeskrachtige werking van kruiden. Pombo Geertsema: "Nu wordt vooral de nachtschadefamilie in verband gebracht met hekserij, maar waarom? Er zijn wel meer giftige planten. Dus waarom deze?" Wellicht bieden de boeken van Fuch en Bock uitkomst.

foto: Norbert Peeters

Er staat ook veel symboliek in de boeken zoals Hercules bij de populier en de buxus met de haan ©Norbert Peeters

Krijsende plant van Harry Potter is niet zomaar een verzinsel

Vroege Vogels: iedere zondagochtend van 07.00 tot 10.00 uur.

Vroege Vogels is hét programma over natuur en milieu. Op zondagochtend te beluisteren op NPO Radio 1 en vrijdagavond te zien op NPO 2. Like Vroege Vogels op Facebook of volg het programma op Twitter of Instagram.

Ster advertentie
Ster advertentie