Mogelijke verdubbeling van statiegeld op flesjes

De Inspectie Leefomgeving en Transport wil per 1 januari 2026 een verhoging van het statiegeld van vijftien naar dertig cent óf een inleverbonus. Ze hopen dat meer mensen hierdoor hun flesjes in gaan leveren. "Ze zijn er klaar mee", vertelt Noah Moeys, journalist bij het Financieel Dagblad. "Ze zijn al een paar jaar aan het ruziën met stichting Verpact." Verpact is het niet eens met deze verhoging en is naar de Raad van State gestapt.

Innameplicht

Alle grote supermarkten en drankfabrikanten zijn aangesloten bij stichting Verpact. "Denk aan Albert Heijn, Jumbo, Lidl, maar ook Coca-Cola en Pepsi. Deze stichting bestaat zodat al deze bedrijven niet alles individueel hoeven te regelen", vertelt Moeys. Verpact pleit nu voor een innameplicht, waardoor ook grote ketens zoals Hema en Action blikjes zouden moeten innemen. "De Hema zit hier alleen niet op te wachten."

Verpact is volgens de wet verplicht om 90 procent van alle verpakkingen te recyclen, maar blijft met 77 procent nog ver achter op die norm. Volgens Moeys komt dat door verschillende factoren: "Het is ongemak, het is onhandig, sommige mensen hebben vijftien cent er niet voor over en soms ben je onderweg en komt het even niet uit."

Intussen heeft Verpact honderden miljoenen euro’s in kas doordat een deel van de verpakkingen niet wordt ingeleverd. Het is de bedoeling dat ze dit geld gebruiken om het systeem te verbeteren. "Inmiddels hebben we het over vijfhonderd miljoen euro", vertelt Moeys. "Ik denk niet dat je dat allemaal nodig hebt om nieuwe statiegeldautomaten neer te zetten en campagne te voeren."

Afval

Er blijft niet alleen geld liggen, weggegooide flesjes veroorzaken ook afvalproblemen. Mensen maken prullenbakken open, op jacht naar flesjes en blikjes. "Zelfs met statiegeldbeugels, waar je je flesje in kan zetten, worden de prullenbakken opengebroken", vertelt Susanne Schilderman, wethouder van de Gemeente Utrecht. "Daarom hebben we nu prullenbakken neergezet die altijd open kunnen."

Daarnaast schieten de normale mogelijkheden om je statiegeld in te leveren nog tekort, vindt Schilderman. "Het is nog te lastig om op de gewone manier je flesjes in te leveren, waardoor mensen het alsnog achterlaten op plekken waar je het niet wil hebben", zegt ze. "Je staat lang in de rij bij de supermarkt en moet vervolgens een voor een je flesjes in een vieze automaat stoppen."

Oplossing

Schilderman zou graag zien dat er op meer plekken bulkmachines komen, zodat je een hele zak flesjes en blikjes in één keer leeg kan gooien. Daarnaast kun je op veel plekken blikjes kopen, maar ze niet overal weer inleveren. "De discussie gaat nu om het bedrag, maar eigenlijk zit het probleem dus al bij de manier van inleveren", zegt Schilderman. "Een verplichting voor de verkopers, dat zou pas een oplossing zijn."