Kan problematiek rondom statiegeld opgelost worden? 'Statiegeld verhogen leidt tot hogere inlevergraad'

Er is nogal wat te doen over het statiegeld op flesjes en blikjes in Nederland. De 15 cent toelage vindt men de moeite van het inleveren niet waard, waardoor ze bij het vuilnis terechtkomen. Zogenoemde 'statiegeldjagers' halen die er weer uit en daardoor is er meer zwerfafval op straat. "Hoger statiegeld leidt tot een hogere inlevergraad", meldt Buurman.

Hoger bedrag

In Duitsland staat er 25 cent voor een blikje of flesje en is de inlevergraad 99 procent. Volgens Buurman zijn producenten er niet happig op om het bedrag te verhogen, omdat ze vrezen dat consumenten de blikjes en flesjes dan niet meer kopen. Vanaf 2029 zal er Europese regelgeving in werking treden, waardoor er ook op sap- en zuivelflesjes statiegeld komt te staan.

Inleverpunten

Buurman onderstreept dat het probleem vooral ligt bij het tekort aan inleverpunten. Tot die tijd is het vooral aan de supermarkten, maar daar zijn de automaten vaak stuk. "Supermarkten kunnen weigeren om statiegeld terug te geven", vertelt Buurman. Bovendien hebben de meeste supermarkten niet geïnvesteerd in meer inleverpunten, ondanks de toegenomen inleverhoeveelheid.

Vorm en maat

"Het is een beetje een lappendeken", zegt Buurman over hoe het inleveren van flesjes bier is geregeld. De brouwer bepaalt de vorm van het flesjes, maar de supermarkt bepaalt welke wel en niet in hun systeem terechtkunnen. "Het is ingewikkeld." Daarnaast zouden plekke als Schiphol, Hema, pretparken en evenementlocaties meer inleverpunten moeten creëren, vindt Buurman. "Geef mensen gewoon hun geld terug."

Tikkie of contact?

Het verschilt ook nog eens van plek tot plek in welke vorm je het statiegeldbedrag terug kunt krijgen. Inmiddels is het op grote inleverpunten mogelijk om een Tikkie te krijgen, waardoor het geld op je bankrekening komt. "Een inleverpunt op het station is handiger met Tikkie, anders wordt een machine een stuk duurder", vertelt Buurman.

Statiegeldjagers

Op andere punten kunnen mensen contact geld krijgen. Voor 'statiegeldjagers', een groep die veel daklozen kent, is dat juist prettiger. Deze groep haalt flesjes en blikjes uit vuilnisbakken en -zakken. "Dit hadden we niet voorzien", zegt Buurman over dat fenomeen. "Misschien moeten we met elkaar afspreken dat je een flesje of een blikje naast de afvalbak neerzet in plaats van het erin gooien, als je er per se van af moet. Het wordt toch wel meegepakt."

Loterij

Een luisteraar van Spraakmakers suggereerde tijdens Zijn er nog vragen dat het een idee is om een 'statiegeldloterij' in het leven te roepen. De gedoneerde statiegeldbonnen kunnen dan verloot worden, bijvoorbeeld voor een goed doel of één gelukkige winnaar. Buurman stelt dat dit idee "gokken zou normaliseren" en denkt "dat de meeste mensen gewoon hun geld terug willen."