'Wat een troep!' Waarom maken we zo'n rotzooi van prullenbakken in steden?
- Nieuws
- 'Wat een troep!' Waarom maken we zo'n rotzooi van prullenbakken in steden?
Na een ingevoerd beleid van statiegeld op blikjes lijken onze steden meer vervuild. Veel mensen breken afvalbakken open om er blikjes uit te vissen en op die manier geld op te kunnen halen bij het inleveren. Als gevolg hiervan zijn in steden veel opengebroken bakken met daaruit rondslingerend afval te vinden. Hoe kan het dat dit nieuwe beleid uitpakt in vooral veel rotzooi? "Beleid wil zich vasthouden aan regels en protocollen en rekent vanuit een gemiddelde burger", zegt Reint Jan Renes, gedragswetenschapper aan de Hogeschool van Amsterdam, bij Spraakmakers.
Video niet beschikbaar
"Als het goed is, zit het afval in de afvalbakken." Toch gebeurt er in de praktijk vaak iets anders. "En dat is een geval van overschatting van de rationaliteit van de mens. Wij mensen handelen naar wat verstandig is, maar we onderschatten de behoefte aan gewoontes en gemak."
Niet ingebakken in beleid
De gedachte van vele mensen, ook al komt de statiegeldprijs bovenop de normale prijs, is al snel: 'Tja, om hoeveel geld gaat het nou écht, het kost moeite het weg te brengen, zo'n blikje is ook vaak al best wel vies en als ik het al terugbreng, is er de kans dat de machine niet meewerkt.' "We zien dat er te veel elementen in zo'n vraagstuk zitten waar het beleid niet juist op samengesteld is", zegt Renes.
Geitenpaadjes
Ambtenaren denken echt wel goed over dit soort vraagstukken na, zegt Renes. "Maar wat we ook weten is dat er relatief weinig gedragskennis onderdeel uitmaakt bij het vormen van beleid." Zo denken er veel economen mee en mensen die veel afweten van wetten, regels en protocollen. "Maar het inschatten van bijeffecten, evenals een opties voor een proefperiode, zit niet vaak ingebakken in beleid."
Renes zegt dat er bij het vormen van beleid uitgegaan wordt van de 'gemiddelde mens'. "Terwijl de industrie zich instelt op het feit dat mensen graag geitenpaadjes nemen en het zichzelf graag zo gemakkelijk mogelijk maken. Als zij er ook over mee zouden denken hoe diezelfde blikjes terug kunnen komen, dan kan daar vast iets goeds voor ontwikkeld worden. Maar dan moeten we wel de bereidheid hebben om ook écht naar mensen te kijken."
In de weg
Daarnaast zijn er ook best wat ontwikkelingen die het probleem tegen kunnen gaan, maar ook bij die oplossingen zit beleid soms in de weg. Zo heeft de gemeente Amsterdam bijvoorbeeld het beleid dat alle prullenbakken hetzelfde er uit moeten zien, waardoor nieuwe toevoegingen aan prullenbakken niet door de keuring heen komen. "En dat is precies het probleem", zegt Renes. "Het beleid wil zich vasthouden aan regels en protocollen en rekent op een gemiddelde burger, terwijl de industrie vanuit de breedte van de consument denkt om iedereen mee te krijgen."
Mis niets met de nieuwsbrief van Spraakmakers
Spraakmakers maken we mét jou als luisteraar. En om jou zoveel mogelijk bij ons programma te betrekken, versturen we een dagelijkse nieuwsbrief. Hierin vind je de stelling van de dag, de onderwerpen in de uitzending en een interessant artikel dat zeker het lezen waard is. Zo kun je gemakkelijk meepraten en mis je nooit meer iets!
Gerelateerd
