Privacywaakhond over corona-app: 'Burger geen wandelende antenne in contact met overheid'

Wolfsen reageerde vanochtend in het NOS Radio 1 Journaal op de aankondiging gisteravond van het kabinet dat het onderzoekt of twee apps straks de kern van het nieuwe testbeleid kunnen worden. Een van die apps moet in kaart brengen bij wie een besmet persoon in de buurt is geweest, de ander moet de symptomen gaan monitoren van de patiënt.

Wolfsen, die niet vooraf door het kabinet op de hoogte was gebracht, stelt dat mensen erop moeten kunnen vertrouwen dat dat er "geen gekke dingen" met die gegevens gebeuren. De AP is dan ook van plan "strak en alert toezicht" te houden.

Hij wijst op voorbeelden in Aziatische landen, bijvoorbeeld in Singapore en Zuid-Korea. In Singapore wordt gebruikgemaakt van bluetooth-verbindingen, in landen als Zuid-Korea en Israël van gps-gegevens, wat privacygevoeliger is.

'Grondrechten blijven in crisis intact'

De Autoriteit Persoonsgegevens heeft nog veel vragen: "Wie beheert de gegevens? De overheid, een bedrijf, wie kan erbij?", zegt Wolfsen. Mensen zijn volgens hem vooral bezorgd over hun gezondheidsgegevens. "En misschien nu nog niet, maar iedereen kijkt ook verder, naar de tijd na de crisis. Als die apps dan blijven werken, dat wil natuurlijk niemand."

Wolfsen sluit zich aan bij de woorden van premier Rutte gisteravond, die zei dat er geen valse tegenstelling moet worden gecreëerd tussen de economie en de gezondheidszorg.

De AP-voorzitter: "Het zijn twee even belangrijke dingen. We moeten niet de valse tegenstelling creëren dat grondrechten kunnen worden uitgeschakeld in het belang van zorg. Omstandigheden veranderen, maar de normen, het kader blijf exact hetzelfde. Soms telt het een even wat zwaarder, en later weer het ander. Maar grondrechten blijven ook in de crisis volledig intact."

Verplicht een corona-app

Of de overheid de apps straks verplicht stelt, is nog onduidelijk. "Gezondheidsgegevens, daar ga je zelf over", zegt Wolfsen daarover. "Daar is geen twijfel over mogelijk, die beheer je zelf. Op dit moment kan de overheid dat niet verplichten. Wat zou kunnen is dat de overheid er wetgeving voor maakt. Dat zou spoedwetgeving moeten zijn, maar dat zie ik er niet zo snel van komen. Dan ga je echt diep ingrijpen in de grondrechten van mensen."

Volgens Wolfsen zou de overheid de burger dan verplichten dat je permanent gevolgd kan worden. "Dus letterlijk kan zien of je op tijd naar je werk gaat, en op tijd uit bed komt, maar ook je gezondheidsgegevens komen dan in beheer van de overheid. Dat gaat te ver."

Hoe werkt zo'n corona-app straks?

Techredacteur Joost Schellevis zegt dat er twee opties zijn: gebruikmaken van gps-gegevens, of van bluetooth. In dat laatste geval is de privacy-inbreuk volgens hem redelijk beperkt. Je moet je voorstellen dat je telefoon continu 'hoi' zegt tegen iedereen om je heen: een digitale begroeting. Die begroeting krijgt een uniek nummer en wordt opgeslagen.

Als iemand corona blijkt te hebben, kan de GGD in de app markeren dat die persoon het virus heeft en dan alle nummers van alle begroetingen die die persoon heeft markeren. Zo weet je of je in de buurt was van een besmet persoon, zonder dat jij weet wie dat was, maar ook zonder dat de overheid weet wie die persoon was."

Download de NPO Radio 1 app

Met onze app mis je niets. Of het nou gaat om nieuws uit binnen- en buitenland, sport, tech of cultuur; met de NPO Radio 1 app ben je altijd op de hoogte. Download 'm hier voor iOS en hier voor Android.