Steeds meer huizen op herrie-plek problematisch? 'Jaarlijks overlijden honderd mensen door lawaai'

"Als je slechter slaapt, ben je overdag minder uitgerust", zegt Woudenberg, hoofd leefomgeving bij de GGD Amsterdam. "Dan heb je grotere kans op ongelukken, je presteert minder, en je hart-, vaat-, en spijsverteringsstelsel komt niet tot rust. Elk jaar overlijden zo’n honderd mensen vervroegd als gevolg van lawaai. Dus het is een serieus probleem."

Ruik de snelweg

Ook als je gewend geraakt bent aan geluid, kun je in de problemen komen. "10-15 procent mensen is geluidsgevoelig. Ook als je het niet merkt, kan het zijn dat je hart sneller klopt als er ’s nachts geluid voorbij komt. Ook bij mensen die zeggen: 'Ik wen eraan', kunnen er effecten optreden."

Hans Nagtegaal kan hierover meepraten. Hij woont in Bussum, pal naast de A1. "Ik kan ‘m ruiken." Toen hij hier kwam wonen, 34 jaar geleden, was de A1 er ook al, maar nog niet zo breed. En hij maakt zich zorgen over de toekomst. Er wordt een nieuwe woonwijk gebouwd en al die mensen pakken straks de rijksweg. "De geluidsoverlast en fijnstof zullen aanzienlijk gaan toenemen."

Geur van asfaltcentrale

René Kerkwijk woont al 25 jaar vlakbij zware industrie in Eindhoven. "Mijn gezondheid is op zich prima, maar ik merk de overlast." Meerdere keren per week ruikt hij de geur van een asfaltcentrale en veevoederbedrijf. Bij een grote recyclelaar is vaak brand en de wind staat steeds zijn kant op. Aan het begin van zijn wooncarrière heeft hij hier niet genoeg stil bij gestaan, erkent hij.

Dat herkent ook Jurgen Nobel, wethouder in Haarlemmermeer. Een gemeente waar, vlakbij Schiphol, 600 nieuwe woningen komen. "Ik denk dat bewoners zich niet altijd bewust zijn van de hoge geluidsbelasting. Daarom hebben we makelaars verplicht om mensen te wijzen op het feit: u gaat naast de luchthaven wonen." Of mensen het risico genoeg kunnen inschatten, "blijft de vraag". "Maar als je er actief op bent gewezen, heb je voldaan aan je zorgplicht als gemeente."

Veelbelovend

Nobel ziet veel in een proef met "geluidsadaptief bouwen", in de gemeente. "Veelbelovend" noemt hij het gebruik van bijvoorbeeld geluidswereld materiaal. "Relatief simpele ingrepen maken het dat je veel dichter bij een geluidsbron kunt wonen, zonder dat je daar heel veel gezondheidsschade van hebt."

Dit is ook de oplossingsrichting die hoogleraar Peter Boelhouwer noemt. Verder denkt hij dat woningbouw, groen en waterberging "prima te combineren. Dan kun je die functies betalen en je krijgt een aantrekkelijk woonmilieu."