Waarom rechters vaak lager straffen na seksueel misbruik dan de politiek graag wil

Zaken als de Valkenburgse zedenzaak maken de tongen los in de samenleving. Hierin stonden 29 mannen terecht die betaalde seks hadden met een 16-jarig meisje. Veel daders kregen één dag gevangenisstraf en daar bovenop een taakstraf. Veel te laag, vond een meerderheid in de Tweede Kamer die afsprak dat er geen taakstraffen mogen worden gegeven. Maar door één dag gevangenisstraf op te leggen blijven rechters precies binnen die norm.

Meerdere soorten daders

Janssen, woordvoerder van de Raad van de Rechtspraak verdedigt deze werkwijze door uit te leggen dat er verschillende soorten daders zijn: mannen die expliciet op zoek zijn naar een minderjarige prostituee en mannen die niet wisten dat ze minderjarig was. Aan die eerste groep worden hoge straffen opgelegd, de tweede groep wordt milder gestraft.

Janssen legt uit waarom: ls de dader gewoon op bezoek was bij een prostituee waarbij hij er vanuit ging dat het een meerderjarige was – bijvoorbeeld in een bordeel of in een hotel waar hij op een normale manier afgerekend heeft – dan is er minder aanleiding om hoog te straffen. "Dan zit het element van die minderjarigheid niet meer in het verwijt", aldus de rechter.

Het is niet aan de rechter om een oordeel te vellen over mannen die ‘naar de hoeren gaan’, aldus Janssen, maar te kijken naar de feiten. De rechter kan heel goed uitleggen waarom bepaalde straffen worden opgelegd: Janssen nodigt iedereen uit om eens de vonnissen te lezen op Rechtspraak.nl.

'Mythe van mildheid'

In de maatschappij en de politiek wordt vaak gedacht dat Nederlandse rechters mild zijn. Dat is een mythe, stelt Janssen. "In 2019 hebben we een rapport gemaakt over de rechterlijke macht, waarin stond dat we in de afgelopen twintig jaar veel hoger zijn gaan straffen in geweldsdelicten en zedendelicten, en dat we ook veel strenger straffen dan andere Europese landen", aldus de rechter.