Extra geld leidt niet tot 'effectieve aanpak' arbeidsuitbuiting

Ewout Irrgang, vicevoorzitter van de Algemene Rekenkamer, gaf in het NOS Radio 1 Journaal een voorbeeld van die moderne slavernij. "Bijvoorbeeld iemand die met een mooi verhaal naar Nederland is gelokt, die gedwongen elf uur per dag in een Chinees restaurantje werkt voor een hongerloon en op een matrasje boven het restaurant moet slapen. De werkgever begaat in ieder geval meerdere overtredingen van de arbeidswetten, maar het kan ook arbeidsuitbuiting zijn conform het Wetboek van Strafrecht. Maar dat aantonen is heel moeilijk."

Miljoenen extra

Eind 2018 startte het kabinet een speciaal programma tegen mensenhandel. Er kwamen miljoenen euro's extra beschikbaar voor onder meer het opsporen van arbeidsuitbuiting. Dat moest leiden tot het stoppen van daders en het helpen van slachtoffers. Maar meer strafzaken kwamen er niet. In 2016 leidde nog ruim een kwart van de meldingen tot een opsporingsonderzoek, in 2019 nog maar 4 procent.

"Het extra geld en de extra middelen leiden dus niet tot een effectieve aanpak", aldus Irrgang. "Soms worden de middelen niet goed gebruikt. En slachtoffers zijn in de meeste gevallen niet goed beschermd, dat helpt de meldingsbereidheid niet. Daarom willen we onder andere meer investeren in het trainen van de inspecteurs, om signalen van arbeidsuitbuiting beter te herkennen."

Aanpassing wet

Ook in de Tweede Kamer wordt inmiddels gevraagd om aanpassing van de wet. Vandaag werd een motie aangenomen van BIJ1 en GroenLinks waarin de regering wordt verzocht 'te verkennen hoe de juridische definitie van arbeidsuitbuiting verbreed kan worden, zodat mishandeling en uitbuiting van arbeidsmigranten in Nederland strafbaar worden'.

Een vergelijkbare oproep doet de Algemene Rekenkamer aan de minister van Sociale Zaken. In een reactie van de minister op het rapport staat dat het kabinet een aanpassing van de wet ook wenselijk acht. Maar: "hiervoor is een missionair kabinet nodig". Het is dus nog wachten op de formatie.