Bomen als rechtspersoon? Dat zou ze veel leed besparen

Het lijkt me nuttig om eens wat observaties omtrent bomen met u te delen.

Vorige maand kwam in het nieuws dat iemand, ergens in het oosten van het land, een rij laanbomen had vermoord door er gaten in te boren en daar een bijtende vloeistof in te gieten. De gemeente in kwestie constateerde dat die bomen ten dode opgeschreven zijn.

Een tweede observatie. Ik had ooit een buurvrouw, net om de hoek, die de mooie volwassen berken die in haar straat groeiden, weg wilde hebben omdat er altijd zoveel rommel uit valt – ik nam aan dat ze de kleine berkenzaadjes bedoelde die in de loop van de zomer bij duizenden het luchtruim kiezen.

Een derde. In de voortuin van mijn vorige huis stond een mooie zomereik die na jaren een kapvergunningsplichtige omvang had bereikt. De bladertooi ervan hield ’s zomers de zon uit het huis en spaarde dus dure zonwering uit. Twee maanden nadat het huis was verkocht was de boom gekapt. De prachtige zomereik bleek weerloos.

Een vierde. In 2023 zaagden vandalen de beroemde Sycamore Gap Tree om, een dikke esdoorn die de muur van Hadrianus sierde en in een film van Kevin Costner figureerde. De schurken zijn tot ruim vier jaar veroordeeld voor vandalisme en vernieling, maar het was moord met voorbedachten rade.

Een vijfde. Soms kijk ik naar de Engelse politieserie Vera. De hoofdrolspeelster, een oudere dame die vrijwel permanent grensoverschrijdend gedrag vertoont jegens haar ondergeschikten, rijdt in die serie in een aftandse Landrover door een boomloos landschap in de buurt van Newcastle. Het is hetzelfde lieflijk glooiende landschap dat we kennen van de toeristenfolders over Schotland of Wales, in die gevallen niet gestoffeerd met een oude Landrover maar met leuke schaapjes. We vinden die landschappen mooi, maar in feite zijn het ontboste en door schapen kaalgevreten graswoestijnen. Boomloos.

Een zesde. Ook Spanje is al in de zestiende eeuw grotendeels ontbost geraakt, onder andere voor de bouw van de onoverwinnelijke Spaanse armada die in 1588 zo roemloos ten onder ging.

De laatste, dan stop ik. Vlak onder Apeldoorn loopt tussen Lieren en Klarenbeek een weg die Woudweg heet. Zelden was een straatnaam toepasselijker. De weg ligt op de plek waar tot 1871 het Beekberger Woud was gelegen, het laatste Nederlandse oerbos dat toen werd gekapt. Het was zogenaamde woeste grond die nodig moest worden ontgonnen. U kunt er nu langs de A50 bij een tankstation uw auto voltanken. Het woud bij de Woudweg is weg.

Ik kan zo deze hele ochtend doorgaan, van klein leed tot complete ontbossing. Klaarblijkelijk houden mensen niet van bomen. Er valt viezigheid uit, eikels of berkenzaad of bladluispis, ze staan in de weg en je kunt ze dus maar beter opstoken of tot oorlogsschip verwerken. Het is bomenmoord, arboricide. Het is in het huidige tijdsgewricht waarin iedere boom er een is, waarin we weten dat bomen koolstof vastleggen, dat ze verkoeling bieden in het warmer wordende klimaat, dat ze ook nog eens mooi zijn en een belangrijk onderdeel van de biodiversiteit, niet te begrijpen dat er nog altijd zo slordig met bomen wordt omgegaan. Je zou bijna wensen dat ook aan bomen en bossen een status als rechtspersoon wordt verschaft om zich beter tegen de menselijke moordlust te kunnen verdedigen en desnoods aangifte wegens arboricide te kunnen doen.

Fijne zondag.