Wat kunnen we nog meer doen in de strijd tegen het apenpokkenvirus?

“Apenpokken is geen homoziekte. Het is geen ziekte die alleen relevant is voor homomannen”, vertelt hoogleraar sociale psychologie Kai Jonas in Nieuws en Co. Hij houdt zich onder meer bezig met gezondheid binnen de LHBTI+-gemeenschap en doet ook onderzoek naar apenpokken. “Op dit moment gebeurt het vaak in deze groep, maar dat kan ook nog veranderen.”

Onderschat

“Mensen hebben met name in de anale gebieden ontzettend veel pijn. Dat hadden ze niet verwacht, zagen ze niet aankomen. Ze hebben het onderschat. Dus het is ook belangrijk dat we goed en breed informeren en niet zeggen: het is een beetje zoals waterpokken, het is niet kwalijk, je gaat er niet dood aan. Het kan echt heel erg pijnlijk zijn. Dat hoor ik van de verhalen die mensen aan mij vertellen”, vertelt Jonas.

“We hebben hele zware jaren achter de rug hebben, mensen zoeken weer contact. Maar mensen weten niet zo goed waar ze naar moeten kijken. We mogen mensen niet verwijten dat ze dit over het hoofd hebben gezien. Ik weet ook van artsen en dermatologen die aangaven dat ze in het begin apenpokken niet goed hebben erkend. Het is gewoon een nieuw virus, dus dat is niet iets wat we snel en goed kunnen herkennen.”

Informatie

“Nederland en het RIVM zijn nu bezig met een informatiecampagne, maar in andere landen wordt wel sterker gewezen op de mogelijke pijn. Het is belangrijk dat we dat ook hier in Nederland ook doen.”

“We moeten ook goed opletten. Uit onze data blijkt is dat de homoman niet zo goed in staat is om symptomen van apenpokken te herkennen. Ook het ‘had ik het maar geweten’ is geen garantie dat je de symptomen bij jezelf of anderen kunt herkennen”, legt Jonas uit. “Wij hebben verschillende afbeeldingen aan homomannen laten zien en hebben gevraagd: zijn dit apenpokken of niet? Dan worden ook andere aandoeningen geïnterpreteerd als apenpokken. Iemand die aan eczeem lijdt, kan heel snel worden gezien als iemand die apenpokken heeft. Dan hebben te maken met stigma en dat is zeker niet wat we willen.”

Pride

Oud RIVM-baas Roel Coutinho ziet de Pride die aanstaande zaterdag van start gaat als een belangrijk risico. Jonas snapt dat wel. “Het brengt zeker extra risico met zich mee. Daar ben ik het mee eens, maar dat betekent niet dat Pride niet mag doorgaan. We moeten duidelijk maken dat er risico’s zijn, dat mensen er vanaf weten, geïnformeerde keuzes maken en met hun sekspartners over apenpokken hebben en dan beslissen: is dat een sekscontact die ik wil of is mij te risicovol?”

“Het zou kunnen helpen als de GGD, als die aanwezig is, informatie verlenen, maar ook breed informatie delen. Heb het erover met jouw sekspartners, vraag naar wat voor seksueel gedrag ze in het verleden hebben vertoond en als je wisselende partners tijdens Pride heb gehad, wees in de wekend daarna dan bijzonder alert op veranderingen op je huid of lichaam. Schrijf het niet weg als een scheerongelukje. Het zouden apenpokken kunnen zijn, zoek dan contact op met de dokter.”

Stigma

“We zien dat mensen nu al worden gestigmatiseerd. Ze worden weggeschreven als: je had dat kunnen voorkomen, dat het aan bepaald soort seksueel gedrag wordt gelinkt. Dat is niet zo. Het virus kan voor iedereen kiezen. Het zijn nu vooral homomannen die er last van hebben, maar het zijn niet alleen maar homomannen.”

Apenpokken komt nu vooral voor bij homomannen, maar dat hoeft niet zo te blijven. “Als we nu niet beginnen in te dammen, dan krijgen we daar op de langere termijn last van. Stel je voor een jongen die experimenteert in de zomer. Hij begint te studeren en gaat naar zijn studentenhuis, dan knuffelt hij met zijn vriendinnen. Dan kan je ook heel snel apenpokken hebben onder heteroseksuele eerstejaars krijgen. Dat willen we zeker voorkomen.”