Pesticiden op de Marker Wadden: zelfs hier is de lucht niet schoon

De Marker Wadden liggen op minimaal zeven kilometer van het dichtstbijzijnde bewoonde of agrarische gebied. Toch zijn daar stoffen aangetroffen die normaal gesproken alleen in de landbouw worden gebruikt. Volgens de onderzoekers van Meten=Weten is dit een duidelijk bewijs dat pesticiden zich via de lucht over grote afstanden kunnen verplaatsen. De meest waarschijnlijke verspreidingsroutes zijn verdamping en verstuiving van bodemdeeltjes.

Cocktail aan stoffen

Van de 37 pesticiden, die zijn aangetroffen in het filter zijn er 28 nog toegestaan in de Nederlandse landbouw, terwijl andere stoffen al jaren verboden zijn. Het gaat om zowel onkruidbestijders als gif tegen schimmels. Stoffen als folpet, pendimethalin, prosulfocarb en DNOC werden in relatief hoge concentraties aangetroffen. Folpet, een fungicide (schimmelbestrijder), was met 64,9 de meest dominante stof in het filter.

De onderzoekers benadrukken dat het onbekend is wat de gevolgen voor mens en milieu zijn van deze cocktail aan pesticiden in de lucht. Wel is duidelijk dat mens, dier en natuur 24 uur per dag worden blootgesteld aan deze stoffen, ook ver buiten landbouwgebieden.

Opeenstapeling van pesticiden

Universiteit Leiden liet eerder zien dat de opeenstapeling van pesticiden een negatief effect kan hebben op organismen in het water. Of dat ook geldt voor landdieren is nog niet onderzocht.

Het rapport roept vragen op over de effectiviteit van huidige maatregelen. Driftreducerende spuittechnieken beperken weliswaar de directe verspreiding, maar hebben weinig invloed op verdamping. Door klimaatverandering – met hogere temperaturen en langere droge periodes – zal verdamping vermoedelijk alleen maar toenemen, aldus de onderzoekers.

Duurzame 100

De vereniging Meten=Weten is donderdag uitgeroepen tot de nummer één in de Trouw Duurzame top 100 van 2025. Mede door het werk deze milieuorganisatie is de discussie over de schadelijkheid van pesticiden dit jaar in een stroomversnelling geraakt. Zo wees de rechter in april een baanbrekend vonnis over de gevolgen van de lelieteelt voor natuurgebied het Holtingerveld. "Meten=Weten heeft echt iets aangezwengeld", concludeert juryvoorzitter Hanneke van Ormondt in dagblad Trouw.