Torenhoge studieschuld van leenstelsel-generatie: 'Hij moet worden afbetaald'
- Nieuws
- Torenhoge studieschuld van leenstelsel-generatie: 'Hij moet worden afbetaald'
De basisbeurs keert terug. Goed nieuws zou je denken. Maar dat geldt niet voor leenstelsel-generatie studenten die met torenhoge schulden zit opgescheept. Een groot probleem waar zij tegenaanlopen is de schijnbare onmogelijkheid om een hypotheek te krijgen. Want die schuld, die moet wel geregistreerd worden bij een aanvraag. "De vraag is: hoe gaat het nou met deze generatie? Want of die schuld nou wordt geregistreerd of niet, hij moet afbetaald worden", zegt Arjan Vliegenthart van het Nibud in De Nieuws BV.
De 1 miljard die in het regeerakkoord voor studenten die onder het leenstelsel studeerden beschikbaar is gesteld, is een druppel op de gloeiende plaat. Voor de pechgeneratie komt het neer op 1000 euro per student, wat maar een klein deel is van schulden die tot in de tien duizenden euro's oplopen.
"Zeker als dat nieuwe stelsel er komt, wordt de kansenongelijkheid vergroot", zegt Joris Hetterscheid, voorzitter Jonge Democraten. Mensen die onder het leenstelsel hebben gestudeerd, hebben een enorme schuld, en kunnen daardoor bijvoorbeeld veel moeilijker aan een huis komen dan mensen die nu een basisbeurs gaan ontvangen.
Compensatie voor leenstelsel-generatie
Volgens Hetterscheid is het belangrijk dat de coalitie nu gaat onderzoeken hoe zij de leenstelsel-generatie kunnen helpen of meer kunnen compenseren. "Of laat het niet meetellen met je hypotheek. Er moet iets gebeuren want op deze manier kan het niet", aldus Hetterscheid. Een van de grootste bezwaren van de leenstelsel-generatie is dat zij meer hebben moeten lenen waardoor een hoge studieschuld onvermijdelijk is, met alle gevolgen van dien.
"We zien dat de helft van de studenten die nu afstudeert een studieschuld heeft van meer dan 10 duizend euro. Dat is fors als je je leven begint", zegt Arjan Vliegenthart, van het Nibud. "Dan begin je dan ook vaak op een arbeidsmarkt die flexibeler is dan een aantal jaar terug. En als je op zoek gaat naar je eerste huis heb je ook nog te maken met de ongelofelijk gestegen huizenprijzen en ongelofelijk gestegen huren. Dus jongeren zijn op allerlei manieren kwetsbaar."
Armoede en schuldenproblemen
Eerder werd gezegd dat de schuld niet mee werd genomen in de hypotheekaanvraag. De stichting Bureau Krediet Registratie (BKR) wil echter wel dat de studieschuld wordt geregistreerd. "Waar het uiteindelijk om gaat is dat de bank een goed besluit kan nemen samen met de consument, in dit geval met de ex-student", zegt Peter van den Bosch, directeur van de BKR, de stichting die het krediet van elke Nederlander bijhoudt in een digitale database.
In een voorbeeld legt Van den Bosch uit wat de gevolgen van het niet meerekenen van een studieschuld kunnen zijn. Neem twee ex-studenten die willen samen wonen. Zij hebben beide een studieschuld van ieder 40 duizend euro en verzwijgen dat bij de hypotheekaanvraag. "Dan kun je alleen maar tot de conclusie komen dat als je jouw studieschuld moet afbetalen en je hebt een maximale hypotheek die geen rekening houdt met die studieschuld, dan raken dit soort mensen in de armoede en schuldenproblemen", aldus Van den Bosch. Oftewel, ter bescherming van de aanvrager worden de schulden ook op een rijtje gezet.
Ik kreeg geen keuze. Je moet een schuld opbouwen en dat is heel oneerlijk eigenlijk.
Dat een grote generatie (ex)-studenten in Nederland tegen het woningtekort aanloopt, is duidelijk. Torenhoge studieschulden bemoeilijken de hypotheekaanvraag en ook de huren rijzen de pan uit. Je zou kunnen denken: is kraken de oplossing?
In de documentaire De kinderen van Mokum, en ik brengt documentairemaker Dikla Zeidler een bezoekje aan de jonge, activistische krakersbeweging van Amsterdam. Uiteindelijk volgt ze twee jaar lang de vrijgevochten vriendengroep. De kinderen van Mokum En Ik is 1 februari om tien voor half twaalf te zien op NPO 2.
Hypotheekaanvraag
Een studieschuld wordt wel meegerekend bij een hypotheekaanvraag, maar wordt minder zwaar gewogen dan een consumptief krediet, legt Van den Bosch uit. Een consumptief krediet is bijvoorbeeld een persoonlijke lening die bij de bank afgesloten kan worden. Feit blijft dat hiermee de hypotheekaanvraag lastiger wordt gemaakt voor de leenstelsel-student. "Het onderliggende punt is, is het nou het probleem dat jongeren de schuld meenemen of dat ze hem hebben", vult Vliegenthart aan.
Een van de dingen waarnaar moet worden gekeken volgens Vliegenthart is het feit dat bij een hypotheekaanvraag het gehele bedrag wordt meegenomen van de studieschuld, ook als een deel al is afbetaald. "De hypotheeknormen zijn er niet voor niets, die zijn gemaakt om te voorkomen dat mensen in de schulden komen. Maar, en dat zien we ook in ons onderzoek, is het hebben van die schuld als zodanig al een stressfactor. De vraag is: hoe gaat het nou met deze generatie? Want of die schuld nou wordt geregistreerd of niet, hij moet afbetaald worden", aldus Vliegenthart.
Geen keuze
De schuld van Hetterscheid bedraagt op dit moment 16 duizend euro. Een bedrag dat tegen het eind van zijn studie zomaar zelfs het dubbele kan zijn. "Ik snap vanuit financieel oogpunt dat je de schuld mee moet laten tellen", zegt Hetterscheid, "alleen voor de student zelf: ik kreeg geen keuze. Je moet een schuld opbouwen en dat is heel oneerlijk eigenlijk."
Gerelateerd
