Nieuwe Nederlandse Nobelprijswinnaar
- Nieuws
- Nieuwe Nederlandse Nobelprijswinnaar
Zojuist zijn in Stockholm de winnaars van de Nobelprijs voor de Scheikunde 2016 bekendgemaakt. De prijs gaat naar de Groningse hoogleraar Ben Feringa de Fransman Jean-Pierre Sauvage en de Brit Sir J. Fraser Stoddart. Ze doen allen onderzoek naar de productie en ontwerp van moleculaire machines die onder invloed van energie gecontroleerde bewegingen maken.
De eerste stap naar moleculaire motors werd gezet door Jean-Pierre Sauvage in 1983. Hij maakte een moleculaire ketting van ringen die via een mechanische verbinding aan elkaar vastzitten. Dit was een belangrijke stap, want om een machine te kunnen maken, heb je onderdelen nodig die relatief ten opzichte van elkaar kunnen bewegen.
In 1991 zette Fraser Stoddart de tweede stap. Hij schoof een moleculaire ring over een dunnen moleculaire as. Ook liet hij zien dat de ring over de as kon bewegen. Op dit principe zijn later een moleculaire lift, spier en computerchip gebaseerd.
Ben Feringa bereikte in 1999 een nieuwe mijlpaal en maakte een moleculaire motor. Feringa kon met zijn motortje een rotorblad continu laten draaien in dezelfde richting. In 2011 bouwde hij een nano-auto met vierwielaandrijving die onder invloed van licht in een rechte lijn over een metaaloppervlak beweegt. Feringa won in 2004 al de Spinozapremie en is nu de vierde Nederlander die de Nobelprijs voor scheikunde won.
Luister een lang interview met Ben Feringa op de website van De Kennis van Nu.
Gerelateerd
