Ondanks dodelijk ongeluk in 2022 varen watertaxi's nog steeds massaal te hard

Overdag geldt er geen maximumsnelheid voor watertaxi's, maar 's nachts – als het donker is – mogen ze niet harder varen dan 20 kilometer per uur. Toch blijkt uit onderzoek van verslaggever Johanna Brinkmann en collega's van Omrop Fryslân dat die limiet regelmatig wordt overschreden.

Snelheidsoverschrijdingen

Brinkmann analyseerde de vaarbewegingen van negen watertaxi’s die van en naar de Friese Waddeneilanden varen, op basis van gegevens uit MarineTraffic – een systeem waarin wereldwijde scheepsbewegingen worden geregistreerd. Daarmee bracht ze de snelheden in kaart. "In de periode van zonsondergang tot zonsopgang, van september tot en met december 2024, telden we 288 snelheidsoverschrijdingen", zegt Brinkmann. "Dat is meer dan in dezelfde periode een jaar eerder, toen het 155 keer gebeurde."

Noodsituatie

Soms gaat het om enkele kilometers per uur te hard, maar er zijn ook uitschieters van boven de 60 kilometer per uur. Volgens Brinkmann is het lastig te achterhalen om wat voor situaties het ging. "Het kan zijn dat er sprake was van een noodsituatie, maar bij commerciële watertaxi's wordt dat niet geregistreerd." Opvallend is ook dat veel overtredingen vroeg in de ochtend plaatsvinden. "Ik vermoed dat dat te maken heeft met mensen die naar de eilanden moeten voor hun werk. Er is natuurlijk niet elke ochtend op hetzelfde tijdstip een noodsituatie."

Bereikbaarheid

De betrokken watertaxibedrijven hebben niet inhoudelijk gereageerd op de overtredingen. Wel wijzen ze erop dat het onderzoek volgens hen laat zien dat er een grote en aanhoudende vraag is naar 24-uurs bereikbaarheid van de eilanden. Ze vinden een snelle overtocht noodzakelijk om de eilanden bewoonbaar te houden, aldus Brinkmann. Veel van de bedrijven menen bovendien dat varen met hogere snelheden 's nachts veilig kan. "Ze zeggen dat ze professionele schepen hebben met gecertificeerde bemanning, die veilig en snel kunnen varen. Volgens hen is er geen reden waarom het niet zou kunnen."

Handhaving

Rijkswaterstaat noemt de bevindingen zorgelijk, maar erkent dat handhaving moeilijk is. "Schepen moeten op heterdaad worden betrapt. Je kunt geen flitspaal in zee zetten. En zodra een schip een patrouillevaartuig ziet, mindert het natuurlijk vaart", vertelt Brinkmann. De dienst benadrukt daarom dat de verantwoordelijkheid vooral bij de schippers zelf ligt: zij moeten zich aan de regels houden en gevaarlijke situaties voorkomen.