Gevlucht, maar nog in de greep van je geboorteland: 'Wij leven altijd angstig'

Als kind geïntimideerd

Ablikim vluchtte op 8-jarige leeftijd vanuit de Oeigoerse gemeenschap in China naar Nederland. Al op zijn tiende kreeg hij te maken met de intimidatie toen hij op het Jeugdjournaal vertelde over de misstanden in China. "Een week later kregen wij van onze familie daar te horen dat we het niet hadden moeten doen want we brachten hun in gevaar", aldus Ablikim.

'Dit krijgt gevolgen'

Ook Ilya Shcharbitski, die op zijn dertiende vanuit Belarus naar Nederland vluchtte, krijgt na twintig jaar nog steeds bedreigingen als hij praat over de misstanden onder dictator Loekasjenko. "Ik word gebeld of krijg e-mails, dat ik moet ophouden, dat ik de gevolgen niet ken", vertelt Shcharbitski. "Ook in Belarus zelf, dat er politie bij mijn broer aan de deur staat. Die zeggen dan: jouw broer zegt veel, dit krijgt gevolgen voor jou."

Shcharbitski en Ablikim doen, net als vele van hun lotgenoten, regelmatig aangifte van deze intimiderende berichten. Maar krijgen als antwoord dat de Nederlandse overheid hier machteloos staat. Ablikim: "De staat kan niet achterhalen wie ons intimideert, en kan dus ook niet doen."

'Angstig leven'

Het geeft deze groep mensen het gevoel dat ze als tweederangsburger in hun nieuwe thuisland door het leven moeten. "Wij kunnen niet gebruik maken van onze grondrechten om ons vrij te bewegen", zegt Ablikim hierover. "We denken dat we vrij zijn, maar eigenlijk zie je dat wij ieder moment angstig leven."

Rechtsstaat ondermijnen

Daarom pleiten ze voor een integraal beleid op dit gebied. Vanavond komt een grote groep van verschillende gevluchte bevolkingsgroepen, ook wel diaspora genoemd, bij elkaar om hierover te praten. Daar is ook Europarlementariër Thijs Reuten (PvdA) bij. "We moeten gaan achterhalen de mensen zijn die deze groepen intimideren", aldus Reuten.

"En als die zich schuldig maken, dan moeten we daarop acteren en moeten deze mensen uitgezet worden." Reuten waarschuwt voor de naïviteit als het gaat om deze regimes: "Ze proberen van binnenuit onze rechtsstaat te ondermijnen."