Komt het nog goed met de wereld?

De warme golfstroom (de AMOC in wetenschappelijke termen, de Atlantic meridional overturning circulation) is ook zo'n complex systeem. Steeds meer wetenschappers zijn ervan overtuigd dat de motor van de warme golfstroom door opwarming van de aarde van het ene op het andere moment stil komt te liggen, namelijk wanneer het kantelpunt bereikt is. Wanneer dat is en wat dat punt zal zijn, is van tevoren niet of nauwelijks aan te geven.

Sombere toekomst?

Hoogleraar aquatische Marten Scheffer is ervan overtuigd dat de samenleving, als het gaat om de klimaatcrisis, ook op een bepaald moment gaat kantelen. "We zijn in de greep van de onzichtbare wurgende hand", vertelt Scheffer. "Een systeem van markten, dat ons allen, naar de afgrond drijft. We hollen maar door, worden er niet per se gelukkiger van en intussen molesteren we de aarde."

Is de ecoloog dan somber over de toekomst? Juist niet. "Je ziet dat het in het verleden keer op keer gelukt is om dingen die scheef zaten recht te krijgen." Als voorbeelden noemt hij de slavernij, het kiesrecht voor vrouwen en, recenter, het rookverbod in openbare gelegenheden. "Het moet volledig helder zijn dat het met het klimaat niet de goeie kant op gaat en dat het voor niemand goed is als we er niks aan doen."

Kantelpunt

Binnenkort gaat de hoogleraar ecologie met pensioen. Gaat hij dit kantelpunt in de samenleving nog meemaken? "Ik denk dat de wereld rijp is voor grote verandering. Het broeit en borrelt overal, ik denk dat dingen snel gaan komende decennia."