Bela Heller (95): het verhaal van een Nederlandse Joodse in Colombia
- Nieuws
- Bela Heller (95): het verhaal van een Nederlandse Joodse in Colombia
[KRO-NCRV] Nederlandse Joden zijn tijdens en na de Tweede Wereldoorlog in alle windrichtingen gevlucht. Bela Heller kwam in 1921 in Amsterdam ter wereld, maar vluchtte in de oorlog voor de nazi’s en vond uiteindelijk in het Zuid-amerikaanse Colombia een tweede thuis. In De Ochtend vertelt de nu 95-jarige vrouw haar verhaal.
Vluchten uit Amsterdam
“Amsterdam vond ik een heerlijke stad. Ik was dol op de kanalen,” zegt Heller. Nu herinnert er nog maar weinig aan Nederland in haar luxe appartement in Bogota. Er hangt alleen een Nederlandse klok aan de muur. Mevrouw Heller is 95 jaar en krijgt hulp bij de verzorging. Ze hoort niet meer goed, maar met haar geheugen is niets mis.
De herinneringen aan de oorlog zijn blijvend. Heller bleef als enige van haar familie over. Haar twee zussen en familie werden in Auschwitz vermoord. Zij en haar man konden met hulp van valse persoonsbewijzen naar Frankrijk vluchten.
Colombia
Na de oorlog emigreerde ze naar Colombia. Op dat moment nog een ver exotisch land, waarvoor je drie weken met een stoomschip moest reizen. In Colombia begon ze een nieuw leven samen met haar echtgenoot. Ze was niet de enige Jodin in Colombia. In die tijd waren er tussen de 4000 en 6000 Europese joden, de meeste gevlucht voor het nazisme.
Xenofobisch beleid
Uit recent onderzoek van de Colombiaanse historicus Camilo Sanchez blijkt dat er in de jaren '30 en '40 wel 20.000 asielaanvragen van Joden waren, maar dat de meeste werden afgekeurd door de Colombiaanse justitie. Een 'xenofobisch beleid', zo wordt daar nu daar nu over geoordeeld.
Helle was een van de weinigen die wel werd toegelaten in Colombia, maar van vreugde was bij aankomst in Bogota voor Heller geen sprake. “De ouders en broers van mijn man waren hier, maar ik had niemand meer. Geen familie. Dat was heel erg.”
Ik had niemand meer bij aankomst in Bogota. Geen familie
In Colombia verdween het geweld niet uit Heller’s leven. Aan de muur hangt een foto van haar kleinzoon die werd doodgeschoten toen hij een fiets probeerde te stelen. Een trieste herinnering aan een land dat jaren geteisterd werd door een burgeroorlog. Deze oorlog en het geweld van de Colombiaanse rebellengroepering FARC maakte dat veel Joden terug migreerden naar Europa of naar Israël vertrokken. Het geweld in Colombia is voor Heller moeilijk te begrijpen, maar zelf had ze in Nederland niets meer te zoeken.
Luister hier naar het interview dat correspondent Sytske Jellema in Bogota met haar had:
Video niet beschikbaar
