Binnenland
BNNVARA

Zo help je rupsen met overwinteren

foto: Vroege Vogelsfoto: Vroege Vogels
  1. Nieuwschevron right
  2. Zo help je rupsen met overwinteren

’s Winters hangen we voer op voor vogels en bouwen we egelhuisjes in onze tuin om de natuur een handje te helpen. Maar, hoe kunnen we rupsen helpen met overwinteren? Dat vroeg Vroege Vogels-luisteraar Vicky zich af. Ecoloog Kars Veling van de Vlinderstichting weet hier alles over.

Veling vertelt dat rupsen eigenlijk helemaal geen hulp nodig hebben. "Deze beestjes overleven al honderden jaren op hun manier en zijn uitstekend voorbereid op de kou." De rups heeft geen last van temperaturen onder het vriespunt omdat hij 'antivries' aanmaakt. Als het kouder wordt maakt de rups stofjes als glycerol en sorbitol aan in zijn lichaam om bevriezing te voorkomen, zelfs bij min 10.

Goed verstopt

De meeste rupsen hebben ondertussen al een plekje gevonden om een paar lange maanden door te brengen, goed verstopt voor roofdieren. Als je nu nog een rups ziet lopen, is die waarschijnlijk op zoek naar een plek. "Lekker laten lopen", zegt Veling over die ene verdwaalde rups. "En als je toch een rups ziet buitenshuis, kun je die het best laten zitten." Bij het verplaatsen van de rups naar een warmere plek, loop je de kans zijn winterslaap te verstoren. De rups wordt dan weer actief en verbruikt al zijn energie: de kans is groot dat hij dat niet overleeft.

Wil je toch heel graag helpen, dan kan je één ding doen: je tuin niet helemaal leeghalen bij het winterklaar maken. Laat genoeg planten staan en ruim dode bladeren niet op, want hier zitten vaak rupsen in verstopt. Je ziet ze niet, maar er overwinteren een hoop rupsen in de tuin.

Als rups of vlinder

Per soort verschilt de manier van overwinteren. Sommige rupsen verstoppen zich in de bodem, anderen verpoppen zich om in het voorjaar als vlinder tevoorschijn te komen. En soorten als de dagpauwoog en kleine vos kunnen ook als vlinder de koude maanden overleven. Deze vlinders kruipen weg in beschutte plekjes in bomen, schuren of zelfs zolders. Met hun vleugels opgevouwen lijken het net kleine vlaggetjes die aan de muur vastgeplakt zitten.

Vlinder in huis

Als je een vlinder in je huis tegenkomt die een koel plekje heeft gezocht om te overwinteren, kun je die gewoon laten zitten. Mocht die plek in de wintermaanden toch verwarmd worden, dan kun je de vlinder beter verplaatsen naar een koelere plek. Kars legt uit hoe je dat kunt doen: "Gebruik hiervoor je wijsvinger en middelvinger in een V-vorm. Pak met die vingers de vleugels van de vlinder voorzichtig vast en haal de het insect voorzichtig van de muur af." Vervolgens kun je de vlinder neerzetten op een beschutte plek die niet verwarmd wordt. "Een dag later zal de vlinder hoogstwaarschijnlijk verdwenen zijn naar een plekje dat hem beter schikt: zij weten immers veel beter wat fijn is!"

Vroege Vogels: iedere zondagochtend van 07.00 tot 10.00 uur.

Vroege Vogels is hét programma over natuur en milieu. Op zondagochtend te beluisteren op NPO Radio 1 en vrijdagavond te zien op NPO 2. Like Vroege Vogels op Facebook of volg het programma op Twitter of Instagram.

Ster advertentie
Ster advertentie