Onvrede over alternatieve dodenherdenking voor slachtoffers Gaza: 'Hou 4 mei voor de slachtoffers Tweede Wereldoorlog'
- Nieuws
- Onvrede over alternatieve dodenherdenking voor slachtoffers Gaza: 'Hou 4 mei voor de slachtoffers Tweede Wereldoorlog'
Het is een jaarlijks terugkerende discussie: wie mag er herdacht worden op 4 mei? Een groep ambtenaren en oud-diplomaten wil onder de noemer '4 mei inclusief' in Den Haag een herdenking organiseren voor de slachtoffers in Gaza. Dit levert woede op. "Laten we de slachtoffers van de Tweede Wereldoorlog herdenken, zonder dat we het politiseren en daarmee het slachtofferschap van de slachtoffers onteren", zegt de Joodse rabbijn Yanki Jacobs in Dit is de Dag.
Mag er tijdens de Nationale dodenherdenking ook aandacht zijn voor hedendaagse oorlogen?
Jacobs vindt 4 en 5 mei belangrijke Nederlandse symbolen die we moeten koesten. "Dat zeg ik niet als Joodse Nederlander, maar als Nederlandse Jood", vertelt hij. "We moeten stilstaan bij de slachtoffers van toen. De doden van toen hebben niets te maken met de doden van nu."
Hij vindt dat de slachtoffers in Gaza betrekken bij de herdenking onhandig, omdat er dan volgend jaar wel weer wat nieuws is. "Gaan we dan elk jaar stilstaan bij het onderwerp dat op dat moment actueel is? We kunnen het specifiek gaan hebben over dit conflict, er zijn ontelbare conflicten in de wereld waar Nederland indirect bij betrokken is. Ik vind het verkeerd om het zo actueel te maken en dat je het niet meer kan hebben over waardig herdenken", aldus de rabbijn.
Nooit weer
Antropoloog Danielle Braun - zelf ook van Joodse afkomst - is het niet eens met Jacobs: "Het is belangrijk dat je mensen die zich oprecht zorgen maken over wat er in deze tijd gebeurt, juist ook vanuit het begrip 'nooit weer', ergens een plek en een stem moet geven tijdens de herdenking: een plek waar je mag staan en een plek in het programma. Je herdenkt het verleden, maar dat kan je nooit los zien van de context van het heden."
Dat de slachtoffers in Gaza nu slechts herdacht worden omdat ze in het nieuws zijn, is niet waar, vindt ze. Er is meer aan de hand. "De Nederlandse regering levert wapens en geeft politieke steun aan Israël. Dus er is sprake van een uitzonderlijke situatie", aldus Braun. "Rituelen voegen zich altijd naar de actualiteit. Ikzelf en veel andere Nederlanders met een Joodse achtergrond willen een stem geven aan stemlozen. En ik verzet me tegen het recht op slachtofferschap."
Jacobs denkt dat de herdenking in Den Haag over de slachtoffers in Gaza bedoeld is om te provoceren. "De keuze om specifiek op 4 mei stil te staan bij Gaza, heeft niets met het welzijn van de Palestijnen te maken."
