'Privacy slachtoffers misdrijven vaak slecht beschermd', angst voor wraak

Persoonlijke gegevens zouden nog te vaak in het dossier belanden dat ook in handen komt van de verdachte. Slachtoffers moeten meer gewezen worden op de mogelijkheden om de gegevens af te schermen, vindt Slachtofferhulp Nederland.

Een slachtoffer van een steekincident spreekt met de NOS. Vanwege privacy- en veiligheidsredenen worden er verder geen details genoemd. De volledige naam van het slachtoffer belandde in het dossier, terwijl de verdachte in de buurt woont. "Ik ben bang voor represailles, want er komt nog een rechtszaak. Dadelijk staat hij voor mijn deur."

Bij de aangifte is het woonadres genoteerd en niet bijvoorbeeld een ander postadres: "Ik wist niet dat dit kon, daar ben ik ook niet op gewezen. Ook medische gegevens staan in het dossier. Krijgt de tegenpartij die ook en gaat die er zorgvuldig mee om?"

'Ik word bedreigd'

Een slachtoffer van een schietpartij zegt tegen de NOS dat hij heeft aangegeven dat hij zijn naam en woonadres niet in het dossier wil. "Toch staat het er in. Ik heb de politie gevraagd om het te verwijderen maar ze zeiden dat het te laat was. Het is gewoon laks van de politie." De gevolgen zijn groot. "Ik word gebeld uit de hoek van de verdachten en ik word bedreigd."

Het is mogelijk om bij de aangifte een ander postadres te kiezen dan je woonadres. In bijzondere gevallen kan in plaats van de naam een nummer in de aangifte worden opgenomen.

Maar dat gaat in de praktijk weleens mis: "Regels en wetten zijn duidelijk, het gaat erom dat we ze naleven. Maar om onduidelijke reden gebeurt dat niet altijd", zegt bestuursvoorzitter Rosa Jansen van Slachtofferhulp Nederland.

Slachtoffers openbaar

Maar hoe goed de privacy van een slachtoffer ook wordt beschermd in een dossier, zodra een strafzaak wordt behandeld door de rechter, gebeurt dat openbaar. Dat is vastgelegd in de grondwet. Dan kunnen persoonlijke details alsnog op straat belanden.

"We zeggen niet: 'doe de deur maar dicht.' Dat moet alleen in bijzondere gevallen", zegt bestuursvoorzitter Jansen, die zelf ook rechter is geweest. Ze wil niet aan die openbaarheid tornen. Wel denkt ze dat rechters terughoudender kunnen zijn met het noemen van persoonlijke details.

De Raad voor de Rechtspraak zegt in een reactie dat persoonsgegevens soms nodig zijn voor het bewijs en voor een eerlijk proces. De raad zegt de privacy van slachtoffers serieus te nemen, maar dat is sterk afhankelijk van de politie en het Openbaar Ministerie.

Het OM zegt dat het samen met de politie het slachtoffer zo goed mogelijk probeert te beschermen. Er wordt onderzocht hoe de gegevens van slachtoffers beter afgeschermd kunnen worden. "Dat is een ingewikkeld vraagstuk", zegt het OM in een reactie.