Eerste zitting Ruinerwold-zaak, zonder hoofdverdachte Gerrit Jan van D.

Van D. is de vader van het gezin met zes kinderen dat jarenlang een geïsoleerd leven leidde op een boerderij in Ruinerwold. Het Openbaar Ministerie zal straks een uitgebreide verklaring voorlezen. Ook zal worden beslist of het voorarrest van verdachten Van D. en Josef B., de huurder van de boerderij, moet worden verlengd.

Overigens moet ook duidelijk worden hoe Van D. überhaupt kan deelnemen aan het proces; hij ligt in het ziekenhuis en kan door een hersenbloeding nooit meer praten.

Kinderen in 'kleine ruimte'

De kwestie kwam aan het licht op 14 oktober, toen agenten zes mensen aantroffen op een boerderij in het Drentse Ruinerwold. Het bleken een man en vijf van zijn kinderen van 18 tot 25 jaar. De kinderen zaten volgens de politie in een "af te sluiten, kleine ruimte in de woning".

De zaak was aan het rollen gekomen toen een zesde kind, Jan (25), meerdere keren een lokale kroeg had bezocht. Volgens de politie maakte hij zich zorgen over de leefomstandigheden van zijn familie.

De man die de boerderij huurde, de Oostenrijker Josef B. (58), werd bij de boerderij gearresteerd. De arrestatie van de 67-jarige vader volgde een aantal dagen later. Beiden worden verdacht van de vrijheidsberoving van de zes kinderen. Omdat er ook 97.000 euro in de boerderij is gevonden, worden Van D. en B. ook verdacht van witwassen.

De ontdekking ontketende vorig jaar een mediastorm in binnen- en buitenland. Vandaag is de aandacht ook groot: bij de rechtbank in Assen zijn 21 verschillende media uit binnen- en buitenland aangemeld.

Eigen religie

Over de situatie waarin de zes kinderen opgroeiden in de boerderij is nu nog weinig bekend. Uit honderden artikelen, foto's en video's op websites en Facebookpagina's van de vader is wel op te maken dat hij er een geheel eigen religie op nahoudt. Er zijn veel verwijzingen naar een leven in harmonie met de natuur, maar weinig berichten over zijn kinderen.

Van D. wordt door het OM ook verdacht van mishandeling van de zes kinderen in de boerderij. Deze kinderen verklaarden tegenover de politie juist dat ze zich niet herkennen in wat hun vader nu ten laste wordt gelegd.

Een leven in afzondering was nooit de bedoeling, maar het is "nou eenmaal zo gelopen", schreven de kinderen in een verklaring. Hun leven gaat nu verder zoals ze gewend zijn: "Ons levensdoel is niet veranderd, alleen onze omgeving."

Drie oudere kinderen

De verdenkingen tegen Van D. houden niet op bij de kinderen in de boerderij, ook drie oudere kinderen zijn onderdeel van de zaak. Deze kinderen ontvluchtten het gezin in 2011 en woonden nooit op de boerderij. Het OM verdenkt Van D. van het mishandelen van drie van deze kinderen; twee van hen zou hij bovendien seksueel hebben misbruikt.

Beide verdachten ontkennen alles wat hun ten laste wordt gelegd. Volgens de advocaat van B., Yehudi Moszkowicz, zal zijn cliënt vandaag aanwezig zijn bij de zitting. Verdachte Van D. is dat "zeker niet", aldus zijn advocaat Robert Snorn.

De vader van het gezin ligt vanwege een hersenbloeding in het gevangenisziekenhuis in Scheveningen. Hij is nog niet verhoord door het OM en zal volgens zijn advocaat nooit meer kunnen praten.

Dat Van D. niet kan praten hoeft volgens het OM geen probleem te zijn. Het gebeurt wel vaker dat verdachten niet willen praten, zegt een woordvoerder.

Desondanks zal vandaag besproken moeten worden hoe er met hem moet worden gecommuniceerd, zegt zijn advocaat. Volgens Snorn heeft Van D. door hoofdbewegingen al duidelijk gemaakt dat er geen strafbare zaken hebben plaatsgevonden.