Steeds meer jongeren met obesitas, kinderarts luidt noodklok: 'Hij moest aan de beademing'

Van den Akker noemt een een schrijnend voorbeeld. "We hebben een jongen van 16 gehad die thuis niet meer durfde te slapen, omdat hij bang was dat hij zou stoppen met ademen. Dat was terecht, hij woog 150 kilo. Op de intensive care moest hij aan de neusbeademing."

Aanleg en slechte voeding

Er is vaak meer dan één oorzaak te vinden voor zwaar overgewicht. Aanleg is een factor, maar slechte voeding dat in overvloed te vinden is, is nog fataler voor jonge kinderen. "Er zijn kinderen die bijna dagelijks sporten en toch obesitas hebben. Het ingewikkelde van obesitas is dat veel verschillende factoren van invloed zijn. Natuurlijk is aanleg daar één van, dat krijg je vaak mee van je ouders. De aanleg bepaalt waarom het ene kind, met dezelfde omgeving, wel te dik wordt en het andere kind niet."

Toch is de ongezondere leefomgeving een zeer sterke factor voor (zwaar) overgewicht: voor het eerst zijn er wereldwijd meer kinderen met overgewicht dan ondergewicht, blijkt uit een UNICEF-rapport. "En een rapport van de World Obesity Federation heeft voorspeld dat in 2035 de helft van de hele wereldbevolking te zwaar is", is Van den Akker ongerust.

Helft te zwaar

In Nederland is op dit moment al de helft van de volwassenen te zwaar. "Je kunt zeggen dat die cijfers gestabiliseerd zijn, maar over hoeveel hebben we het eigenlijk? Die cijfers moeten naar beneden!" Bij kinderen heeft vijftien procent overgewicht, waarvan vier procent zwaar overgewicht heeft. "Een half miljoen kinderen zijn te zwaar en 120.000 hebben dus obesitas!"

"Onderzoeken hebben laten zien dat als een kind van 13 suikerziekte heeft, ze gemiddeld 13 jaar later, als ze 26 zijn, 80 procent kans hebben op macro- en microvasculaire ziekten. Denk aan gezichtsverlies en schade aan de nieren of het hart. Ze zouden dan in de bloei van hun leven moeten zijn, maar zijn dan al opgebrand."

Gezonde leefstijl beste hulpmiddel

De arts ziet kinderen van 0 tot 18 jaar, waarvan sommige kinderen vanaf hun eerste jaar al kampen met overgewicht. "Hoe jonger obesitas ontstaat, hoe sterker de levensverwachting wordt verkort."

Afslankmedicatie is een mogelijk hulpmiddel, "maar je wordt er niet gezonder van. Een gezonde leefstijl is de basis." Een maagverkleining kan ook bij tieners worden uitgevoerd. "Dat gebeurt in Nederland alleen echt weinig. Het gaat erom dat je naar het individu kijkt en naar wat het kind nodig heeft."

Momenteel zijn er medicijnen in ontwikkeling die kinderen met overgewicht kunnen helpen. "Naast deze middelen zijn er honderden middelen die nu in de testfase zitten en eraan komen. We gaan zien wat die gaan betekenen."

Politiek doet te weinig

Politiek verslaggever van het AD Niels Klaasen ziet dat de politiek te weinig aandacht besteedt aan het probleem. "Den Haag vindt preventie spannend, want je komt al snel uit bij betutteling. Dat vinden ze een besmette term." Maar, "zelfs kleine ingrepen zijn lastig, omdat de nul procent btw op groente en fruit niet eens lukt".

Of het volgende kabinet hier wel in wil investeren, hangt af van de partijen die gaan regeren. "De PVV en BBB vonden maatregelen op het gebied van leefstijl en preventie wat spannender dan middenpartijen, maar het is nooit een top-tien-onderwerp. Het staat niet hoog op de politieke agenda."