Een (uiteindelijk) ontspannen Zuckerberg kreeg het niet heel lastig

De topman was uitgenodigd door twee Senaatscommissies om tekst en uitleg te geven over het grote privacyschandaal rond Cambridge Analytica. Hierbij zijn gegevens van maximaal 87 miljoen mensen zonder toestemming verzameld en in handen gekomen van dat Britse databedrijf (dat overigens ontkent gegevens van zoveel mensen te hebben gehad).

Dat kwam niet per se door een gebrek aan motivatie - het is duidelijk dat de Amerikaanse politiek deze verhoren belangrijk vindt - maar vooral doordat een groot deel van de aanwezige Senaatsleden onvoldoende kennis van zaken had. Bovendien wisten de senatoren in de 4 minuten die ze ieder kregen hun vraag niet altijd even goed te formuleren. Een senator leek op een gegeven moment zo in de war te zijn dat hij sprak over e-mailen via WhatsApp.

Aan het begin van de zitting oogde Zuckerberg erg gespannen. Daardoor ontstond de indruk dat het hij wel eens lastig zou kunnen krijgen. Dat veranderde gaandeweg.

Zuckerberg kreeg al gauw de vraag die tot nu toe onbeantwoord bleef: zijn er andere gevallen bekend waarbij apps data van gebruikers zonder toestemming hebben verzameld. Zuckerberg, die ongetwijfeld rekening had gehouden met die vraag, kon toch geen concreet antwoord geven. "Mijn team komt daarop terug", zei hij. Een antwoord dat hij die avond vaker zou geven.

Dat terwijl zakenzender CNBC afgelopen zondag melding maakte van het bestaan van CubeYou. Die app zou op dezelfde wijze als 'This Is Your Digital Life' - de app die Cambridge Analytica van de data voorzag - gegevens hebben verzameld. Facebook liet zondag aan CNBC weten CubeYou te schorsen en de zaak te onderzoeken. Zuckerberg zei daar in de Senaat niets over.

Hij betuigde wel spijt over het feit dat Facebook in 2015 besloot dat het niet nodig was om gebruikers in te lichten over de dataverzameling door Cambridge Analytica.

In welk hotel zit u?

Twee van de meest memorabele momenten van de avond, waren twee vragen over wat Zuckerberg zelf zou willen delen. "Wilt u aan ons vertellen in welk hotel verbleef gisteren? En wilt u delen met wie u heeft ge-smst?" "Nee", antwoordde Facebook-topman Mark Zuckerberg tot twee keer toe. Deze vragen waren bedoeld om aan te tonen dat Zuckerberg - net als de gebruikers van Facebook - is gesteld op zijn privacy.

Een andere senator was nog scherper: "De gebruikersovereenkomst van Facebook zuigt." De senator in kwestie adviseerde de topman vervolgens om die thuis te gaan herschrijven.

De hoorzitting ging alle kanten op. Zo waren er vragen over de Russische inmenging op sociale media, zoals is geconstateerd tijdens de verkiezingen in 2016. Zuckerberg benadrukte dat ze daar met het oog op de tussentijdse verkiezingen scherp naar kijken.

Ook werden de problemen in Myanmar besproken, waar op Facebook veel haatzaaiende content wordt verspreid. Hij greep dat moment aan om aan te geven dat hij toekomst ziet in het gebruik van kunstmatige intelligentie: zelflerende computers die misbruik kunnen signaleren, waardoor bijvoorbeeld haatzaaiende content eerder kan worden verwijderd. De topman denkt dat het nog jaren kan duren voordat ze dit probleem onder controle hebben.

Verder werd Zuckerberg gevraagd welke verantwoordelijkheid Facebook draagt. Het is een langlopende discussie of het bedrijf moet worden gezien als een techbedrijf of als een mediabedrijf; voor de laatste categorie gelden strengere regels. Zuckerberg erkende dat zijn platform verantwoordelijk is voor wat er wordt geplaatst, maar dat het alsnog geen mediabedrijf is omdat het zelf niet die content produceert.

Daarnaast werd aan de Facebook-topman gevraagd of hij zijn platform als monopolie ziet. "Zo voelt het niet voor mij", was zijn antwoord daarop. Er zijn inderdaad alternatieven voor Facebook, maar gezien de grootte van het platform is het de vraag of Facebook alsnog niet te veel macht heeft.

Dubbelingen

Maar, Zuckerberg kwam geen moment echt in moeilijkheden. Dat kwam door een waarschijnlijk zeer zorgvuldige voorbereiding aan zijn kant, maar ook doordat al vrij snel duidelijk werd dat de vorm van de bijeenkomst zich eigenlijk vrij slecht leent voor het onderwerp. De senatoren leken op sommige momenten vooraf bedachte vragen uit te spreken zonder daarbij rekening te houden met wat er al was gezegd. Daardoor ontstonden dubbelingen.

Vanwege de tijdsdruk was het voor Zuckerberg ook niet heel lastig om ingewikkelde vraagstukken af te doen met antwoorden als "dat is een goed punt, daar moeten we het met elkaar over hebben".

Dat Zuckerberg het niet lastig kreeg, is ook te merken aan de beurskoers. Die schoot gaandeweg de avond omhoog en leverde het platform - en daarmee Zuckerberg zelf - vele miljarden op. Met andere woorden: beleggers zijn tot nu toe tevreden met zijn uitleg.

Tegelijkertijd klonk er wel een zekere dreiging uit de hoorzitting, die zich alleen niet direct zal vertalen in gevolgen voor Facebook. Zo werd aan het begin gezegd dat als het Facebook en andere techbedrijven niet lukt om de problemen omtrent privacy op te lossen, de politiek dat zal doen. Maar wat de gevolgen daarvan zijn, moeten nog afwachten.

Op woensdag volgt nog een hoorzitting, dan met twee commissies van het Huis van Afgevaardigden. De kans is groot dat dat een herhaling van zetten wordt.