Arbeidsmigranten komen in actie voor coronamaatregelen

Door de coronamaatregelen zijn er ander soort acties nodig. "Een poosje ergens een sit-in houden zit er nu even niet in", vertelt FNV-bestuurder Bart Plaatje in De Nieuws BV. De vakbond zet daarom vanaf vandaag de website Kwestievanbeschaving.nl in.

Open brieven

"Arbeidsmigranten gaan de komende tijd open brieven schrijven aan de opdrachtgevers", legt Plaatje uit. Deze grote bedrijven huren migranten in via uitzendbureaus, maar hebben zelf een flinke vinger in de pap.

"Als Albert Heijn een keer met de vingers knipt, dan zitten er opeens maar vier man in een busje, in plaats van acht. Als Bol.com een keer op een knopje drukt, dan kan die zieke meneer wel in z'n huis blijven. Dus we gaan die opdrachtgevers vragen: neem je verantwoordelijkheid."

Huisvesting van arbeidsmigranten

Naast de werkvloer neemt FNV ook de woningen van de migranten onder de loep. Daarvoor richt de vakbond zich tot de Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG). "Want wethouders en burgemeesters verzorgen de vergunningen voor huisvesting", zegt Plaatje.

Plaatje: "In die huisvesting zit nou net het gevaar. Op de website kunnen arbeidsmigranten foto’s en filmpjes van slechte situaties opsturen, zodat wij straks een enorme verzameling kunnen aanbieden."

Keuken delen met z’n honderden

De uitzendbureaus zijn tegelijkertijd ook de huisbaas van de arbeidsmigranten, die vaak samen in vakantiehuisjes of hotels wonen. GroenLinks-Kamerlid Paul Smeulders nam afgelopen week een kijkje in zo'n hotel in Brabant en sprak met bewoners. Hij schrok ervan dat de werknemers zo op elkaars lip moeten wonen tijdens de coronacrisis.

"We hebben met eigen ogen gezien dat ze eigenlijk geen kant op kunnen", vertelt Smeulders in De Nieuws BV. "Ze moeten met z'n vieren in heel kleine auto's naar het werk. Ze delen met honderd man één keuken, ze delen een badkamer met negen mensen die ze niet kennen. Dat is niet makkelijk."

"In die hele tent is één pompje met desinfectiemiddel beschikbaar, voor meer dan honderd man", vult Plaatje aan. Hij krijgt dagelijks meldingen van zulke misstanden en gevaarlijke situaties. "Uitzendbureaus laten in steeds hoger tempo zien dat ze geen huisbaas kunnen zijn naast de rol van werkgever. Het is heel zorgelijk wat er gebeurt."

Lappendeken

Het toezicht op de woon- en werkomstandigheden moet beter, vindt Paul Smeulders. Hij diende een motie daarover in, die door de Tweede Kamer is aangenomen. "Het ministerie van Sociale Zaken moet meer een regierol op zich gaan nemen", licht Smeulders toe.

Het toezicht is nu nog te veel een lappendeken. "De Inspectie voor Sociale Zaken is verantwoordelijk voor het toezicht op de werkomstandigheden, gemeenten voor het toezicht op de huisvesting. Het gevolg is dat heel veel overheidsinstanties allemaal een rol hebben, maar dat het ook wel een beetje makkelijk is om weg te kijken."

Onzichtbare mensen

Een betere inspectie is noodzakelijk om de misstanden op te sporen, zegt Smeulders. "Het zijn zulke onzichtbare mensen, die je als gewone inwoner van Nederland amper tegenkomt. Want ze wonen vaak ergens in het bos en ze werken op een bedrijventerrein waar je niet vaak komt. Ook voor de overheid is het dus ingewikkeld om hier grip op te hebben."

Naast een strakkere coördinatie roept Smeulders' motie ook op tot meer handhaven. "Want nu gebeurt handhaving vaak telefonisch. Je kan je voorstellen dat dat niet de beste manier is om te gaan kijken of die maatregelen rond het coronavirus goed worden nageleefd."

Uitbuiting

Op de lange termijn moet het hele systeem rond de arbeidsmigratie op de schop, bepleit Smeulders. "De woon- en werkomstandigheden van arbeidsmigranten moeten voor eens en altijd worden herzien. Deze crisis laat heel duidelijk zien waar het misgaat."

Smeulders: "Die mensen kunnen geen kant op. Ze kunnen niet naar huis, want daar is ook een lockdown. Ze kunnen niet zelf kiezen waar ze verblijven, want dat mag niet van hun werkcontract. Ze zitten dus gewoon vast."

Smeulders hoopt dat er in de Tweede Kamer een meerderheid komt om de koppeling van werkgever en huisbaas te veranderen. "Dit is geen gezonde werkrelatie. Het neigt soms zelfs naar uitbuiting. Daarom moeten we hier echt lessen voor trekken richting de toekomst. Meer rechten voor arbeidsmigranten."

Meer van De Nieuws BV?

Volg ons op Instagram, Facebook en Twitter.