Binnenland

'Supermaan is helemaal niet zo super'

foto: Jannes Wiersema, via NOSfoto: Jannes Wiersema, via NOS
  1. Nieuwschevron right
  2. 'Supermaan is helemaal niet zo super'

[NOS] Afgelopen nacht en ook vanavond is een prachtige volle maan te zien. Omdat de maan nu heel dicht bij de aarde staat, wordt het ook wel een 'supermaan' genoemd.

Maar die supermaan is eigenlijk een hype, zegt wetenschapsjournalist Carl Koppeschaar op NPO Radio 1. "Sterrenkundigen hebben er een beetje een hekel aan", zegt hij. "Want zo super is het allemaal niet. Bovendien is het door een astroloog bedacht: een sterrenwichelaar. Het is als water en vuur met de sterrenkunde en de wetenschap."

Luister hier naar het gesprek met Carl Koppeschaar in het NOS Radio 1 Journaal:

Koppeschaar geeft een nuchtere verklaring voor het fenomeen: "De maan draait niet in een mooie cirkel om de aarde, maar in een ellips. Er is dus een punt waarop de maan het verst van de aarde staat en een punt dat de maan het dichtst bij de aarde staat. Dat verschil is iets meer dan 50.000 kilometer. Op die gemiddelde afstand van 384.000 kilometer levert dat dus een verschil in grootte op. Als de maan heel veraf staat, zie je haar het kleinst. En staat ze het dichtstbij, dan zie je haar het grootst."

Als je die afstand combineert met de verschillende maanfasen, doet de situatie zich vanzelf een keer voor dat de maan het dichtst bij de aarde staat bij een volle maan.

"En dat noemen de astrologen dus een supermaan. Het is wel zo dat de maan nu heel dichtbij de aarde staat. De laatste keer dat het zo dichtbij was, was op 26 januari 1948. Toen stond de maan nog net iets dichterbij dan nu. De volgende keer dat hij weer een tikje groter lijkt, dat is op 25 november 2034", zegt Koppeschaar.

Optisch bedrog

De maan komt vandaag om tien voor half zes op. Met een simpel experiment kun je de grootte van de maan makkelijk in perspectief plaatsen, legt Koppeschaar uit. "Als je hem dan vlak boven de horizon ziet, dan denk je ook dat ze enorm groot is. Maar dat is optisch bedrog, omdat de maan dan dus vergeleken kan worden met die kleine boompjes en kleine huisjes. Dan lijkt de maan groot."
"Maar houd er eens een balpen voor of een potlood. Dan zie je dat die hele grote maan gewoon op armafstand achter het potlood schuilgaat. Dat is exact hetzelfde als je dat proefje boven je hoofd doet als de maan heel hoog aan de hemel staat."

Bij de sterrenwacht in Utrecht zijn ze wel heel enthousiast over de supermaan. Luister naar de reportage uit Vroege Vogels:

Ster advertentie
Ster advertentie