Binnenland

Oud-politieonderhandelaar Heidi Nieboer: 'Gijzelnemers willen vooral gehoord worden'

foto: ANPfoto: ANP

Nieuws
Oud-politieonderhandelaar Heidi Nieboer: 'Gijzelnemers willen vooral gehoord worden'

Je ziet het wel eens in spannendste films en tv-series: een politieonderhandelaar die met allerlei geniale ingevingen de levens van tientallen gegijzelden redt. Maar dat is fictie, hoe is het in de werkelijkheid? Heidi Nieboer werkte twaalf jaar als politieonderhandelaar en vertelt in Villa VdB over haar werk.

Om een goede politieonderhandelaar te worden heb je verschillende sociale vaardigheden nodig. Nieboer: "Oprechte nieuwsgierigheid, rustig blijven, verschillende communicatiestijlen in de vingers hebben en analytisch vermogen zijn skills die ik gebruik bij onderhandelingen." Zo ook bij de gijzeling in de Rembrandttoren in 2002. Een gijzelnemer gijzelde achttien mensen, omdat hij boos was over de invoering van breedbandtelevisie. "Tijdens een vergadering werd ik gebeld. Je krijgt dan instructies van de algemeen commandant en dan spelen er gelijk scenario’s in mijn hoofd af. Het eerste doel is dan om iedereen veilig naar buiten te krijgen."

In actie

Als Heidi Nieboer de eerste opdrachten krijgt, is er nog niet bekend wie de gijzelaar is: "Bij deze gijzeling wist ik alleen dat het om een iets oudere man ging. Als je weinig weet, dan ga je het contact aan zonder oordeel. Als politieonderhandelaar is het ook belangrijk dat je geen oordeel hebt over de motivatie van de gijzelnemer en de persoon serieus neemt." De eerste vraag die ze daarom ook stelde was: "Wat is er eigenlijk aan de hand?" Daaruit blijkt echte interesse.

Zolang ik met hem in contact ben, houdt hij zich niet bezig met de gijzelaars
Heidi Nieboer, politieonderhandelaar

Eerst de-escaleert Nieboer de situatie. Als de gijzelnemer dan wat rustiger is, blijft ze met hem praten: "Zolang ik met hem in contact ben, houdt hij zich niet bezig met de gijzelaars. Je bouwt door het contact ook een band op waardoor je hem uiteindelijk kan beïnvloeden. Naarmate de gesprekken vorderen blijkt dan dat een gijzelaar gewoon graag gehoord wil worden. Helaas konden we de gijzelnemer in de Rembrandttoren niet beïnvloeden en pleegde hij uiteindelijk zelfmoord." Later werkte Heidi Nieboer ook als politieonderhandelaar in het buitenland: "Ik moest naar oorlogsgebieden om daar mensen te bevrijden. Als moeder van twee kinderen kon ik dat niet meer doen van mezelf."

Alledaagse onderhandelingen

De tactieken die Heidi Nieboer gebruikte bij de politieonderhandelingen, zijn volgens haar ook van toepassing op alledaagse onderhandelingen. "Maak contact en verbinding door te luisteren. De luisteren, samenvatten en doorvragen-tactiek. Het klinkt heel simpel, maar hoe hoger de druk hoe spannender het wordt. Daarnaast ga niet onderhandelen over de eis, maar kijk waar het echt om gaat." Maar het allerbelangrijkste blijft volgens Nieboer: "Ken je eigen pijnpunten."