'Ruiken de honden de geur van de dood, dan worden ze heel fanatiek'

De politie heeft gisterochtend op het strand van Terschelling één van de twee mensen gevonden die vermist waren geraakt. Dat gebeurde na een botsing van twee schepen, ruim twee weken geleden. Dit weekend waren de golven te hoog voor de honden, vertelt Van Neerbos. Maar vorig weekend zocht ze wel mee. De honden sloegen aan, zegt ze, en dat blijkt achteraf ook de plek waar het lichaam gevonden is.

Onrustig

Zoeken naar een speld in de hooiberg, zo kun je de zoektocht naar (waarschijnlijk al overleden) vermiste personen gerust omschrijven. "We beginnen natuurlijk op de plek van het ongeluk", zegt Van Neerbos, die vanavond te zien is in de documentaire Zoek! op NPO 2. "Je kijkt naar de stroming en wind op die dag. En neemt een ruim gebied, want honden kunnen op grote afstand lucht pakken. Vanaf daar ga je steeds dichter naar de bron."

Je merkt het aan de honden als ze fanatieker worden, legt de initiator en dierenarts uit. "Het begint ermee dat de honden heel onrustig worden. Dan beginnen ze te blaffen en willen ze overboord springen. Hoe meer dat is, hoe dichterbij de bron je bent. En dat kunnen we noteren met gps-coördinaten." Honden kunnen iemands geur al op kilometers afstand ruiken. Niet alleen over water, op het land, maar zelfs ook onderwater.

Placenta

Vanaf de geboorte laat ze pups kennismaken met de geur van de dood. Dat doet Van Neerbos met "een geurbronnetje": Een kies, een placenta of kleren van overleden mensen. "We proberen zo dicht mogelijk bij die geur te komen." Door er van jongs af aan mee op te groeien, wordt die geur iets vertrouwds voor die honden. En zelfs, hoe tegenstrijdig het ook klinkt, "iets moois". En dan gaan ze daar "hun best voor doen."

Snel duidelijkheid geven, daar is het Stichting Signi om te doen. "Een vermissing heeft echt een gigantische impact. Mensen kunnen niks afsluiten, emotioneel niet, maar ook niet praktisch." Maar er is eigenlijk niemand die nabestaanden meeneemt, zegt Van Neerbos. Is iemand nog in leven, dan zet de politie vaak alles op alles. Maar op een gegeven moment, zeker als vermoed wordt dat iemand is overleden, komt de zoektocht op een lager pitje. Van Neerbos heeft wél de tijd en middelen. "Daarom zijn we eigenlijk een onmisbare schakel geworden."

De documentaire Zoek! is vanavond te zien om 20.30 uur op NPO 2.