Binnenland
KRO-NCRV

Waarom hebben alle grachtenpanden crème witte kozijnen?

foto: ANP
  1. Nieuwschevron right
  2. Waarom hebben alle grachtenpanden crème witte kozijnen?

Langs de Amsterdamse grachten schitteren de schuine panden. Elk pand is uniek, al hebben de deuren, ramen en het ijzerwerk vaak eenzelfde kleur, maar waarom? Kunsthistoricus en lid van de vereniging Vrienden van de Amsterdamse Binnenstad, Walther Schoonenberg is in ieder geval blij met de afgestemde kleuren: "Anders zou het straatbeeld wel héél bont worden", zegt Schoonenberg bij Spraakmakers.

Video niet beschikbaar

Wanneer je door de hoofdstad loopt, valt op dat bepaalde kleuren veel worden toegepast, ongeacht of het pand uit de 17de, 18de, 19de of zelfs 20ste eeuw komt. "De deur is vaak geschilderd in grachtengroen, een heel donkere groen bijna tegen zwart aan. De kozijnen zijn crème wit, een kleur die we Bentheimer noemen", zegt Schoonenberg.

Monumentenkleur

Om erachter te komen waar die standaardkleuren vandaan komen, kijken we naar het begin van de 20ste eeuw. Monumentenzorg bestond toen nog niet, maar meneer van Houten, destijds bouwinspecteur, wilde het historisch stadsgezicht van Amsterdam behouden. Hij maakte een boekje met monumentenkleuren zoals Bentheimer en grachtengroen om het harmonieuze stadsbeeld te behouden.

Grachtenkleurenpalet

Of er uitzonderingen zijn waarbij je andere kleuren mag toepassen dan grachtengroen of Bentheimer wit? "Dat is tegenwoordig mogelijk, maar dan moet je een kleuronderzoek doen en aantonen dat die kleur daadwerkelijk aanwezig was op dat pand", stelt Schoonenberg. Hij vertelt dat het kleurgebruik in de zeventiende eeuw veel bonter was, met bijvoorbeeld rode deuren.

Het streven naar een harmonieus stadsbeeld heeft het kleurbeeld van de negentiende eeuw bevroren. "Ik ben blij dat het zo is; anders zou het stadsbeeld heel bont en schreeuwerig worden", zegt Schoonenberg. Het Amsterdamse grachtenkleurenpalet blijft dus altijd hetzelfde. "Dat is een geruststellende gedachte", zegt zanger Jeangu Macrooy. "Ik begrijp het voor de stad Amsterdam, al hou ik wel van bont en kleur."

KRO-NCRV
Bij KRO-NCRV geloven we dat de samenleving rechtvaardiger, eerlijker, groener en liever kan.
Maak morgen mee, KRO-NCRV.

Ster advertentie
Ster advertentie