De post-vakantieblues: waarom zoveel mensen moeite hebben om weer te beginnen na vakantie

"De vakantie is nu deze dagen echt voor de meeste mensen voorbij", zegt socioloog Beate Völker. En dat betekent voor velen niet alleen een volle mailbox, maar ook een merkbaar mentaal effect. "Heel veel mensen hebben last van de zogenaamde post-vakantie dip of de post-vakantieblues."

Volgens Völker gaat het niet om een klein verschijnsel. "Er is onderzoek naar gedaan, en dat is misschien niet helemaal representatief, maar dat toont aan dat meer dan 60% van de mensen er last van heeft - en het gaat door alle lagen van de bevolking." Die dip uit zich in chagrijn, tegenzin, somberheid en moeite om te focussen. Of, zoals Völker het samenvat: "Je bent eigenlijk totaal niet gemotiveerd om weer te beginnen."

Grote verandering

De overgang is groot. "Je hebt een hele leuke tijd gehad, alles zelf bepaald, en je komt terug… en daar is eigenlijk niks veranderd. Je werk is hetzelfde, je huis is hetzelfde, je buurt is hetzelfde. En de wereld is hetzelfde." Daarbij komt nog de omschakeling in tempo. "Je hebt misschien weken in een veel lager ritme geleefd en moet ineens drie versnellingen omhoog schakelen. Dat maakt het extra zwaar."

Wat kun je eraan doen? Een veelgenoemd advies is om de start te verzachten. "Geef jezelf wat rust, bouw het wat op. En ja, misschien nog een paar snipperdagen nemen."

Soms wordt aangeraden om meteen de volgende vakantie te boeken bij terugkomst, maar Völker plaatst kanttekeningen bij die populaire tip: "Dat vind ik een beetje hilarisch. Want misschien is dat gevoel dat er iets niet klopt helemaal niet voor niets. Misschien moet je echt iets veranderen in je leven. Minder werken, of anders, of slimmer inrichten. Vaak is er veel meer mogelijk dan je denkt."

Het gaat dus niet alleen om wennen aan het weer of het ritme, maar ook om reflectie. "Heel veel mensen willen eigenlijk niet terug in die sleur. Dus stel jezelf de vraag: kunnen we het niet anders doen?"

Kleine veranderingen kunnen helpen

Ook in kleine dingen zit winst. "Misschien kun je dingen meenemen uit je vakantie. Wat was er nou eigenlijk zo leuk aan? Misschien was het die ochtendwandeling, een moment voor jezelf, of een kopje espresso na de lunch. Sommige dingen zijn heel makkelijk te integreren." Zelfs gewoontes als zwemmen of sporten kunnen doorgezet worden in het dagelijks leven. "Vaak is het mogelijk, als je er even over nadenkt."