Hoe leeft de arbeidsvrije mens?
- Nieuws
- Hoe leeft de arbeidsvrije mens?
Ruigoord is een klein stukje land onder de rook van Amsterdam, omringd door de grootste benzinehaven ter wereld. Hoewel de atelierhouders er niet meer mogen wonen, is het nog altijd een plek vol met kunst en cultuur, waar ook nèt wat meer kan en mag dan op de meeste plekken.
Kwesties onderzocht: is het een culturele vrijhaven, een kunstenaarskolonie of een krakersbolwerk?
Hans Plomp, één van de oprichters van deze gemeenschap, omschrijft het dorpje als "een plek om te experimenteren met het concept van de 'arbeidsvrije mens'". Is dit een eufemisme voor een plek voor lanterfanters of leven we in de nabije toekomst misschien wel allemaal zoals de Ruigoorders, 'scharrelmensen in hun kleine paradijs'?
Plomp legt uit waarom een dergelijke kunstenaarskolonie relevant is voor de samenleving in het geheel: "het is een experiment om te zien hoe 'de arbeidsvrije mens' leeft". Hoewel dat kan klinken als een makkelijke justificatie voor de leefsituatie van iemand die voor 300 euro per maand in een atelier verpoost, is het idee vergezocht noch nieuw.
Ruigoord is een experiment om te zien hoe 'de arbeidsvrije mens' leeft
De inrichting van de maatschappij
Nieuwe technologieën zullen volgens experts veel banen overbodig maken en hoewel dat een proces van alle tijden is (hoeveel lantaarnopstekers zie je nog?), zou deze keer de schaal en snelheid door onder andere automatische intelligentie weleens zonder precedent kunnen zijn. De mogelijkheid dat de helft van alle mensen straks geen werk meer heeft roept op vele verschillende terreinen vragen op.
Bijvoorbeeld op economisch gebied: hoe gaan we de maatschappij inrichten als er veel meer mensen zijn dan banen? Krijgt iedereen bijvoorbeeld een basisinkomen? Maar ook sociaal, cultureel en mentaal: wat gaat iemand doen als diegene niet hoeft te werken? In een groot deel van de voorspellingen gaat de komende automatisering er namelijk voor zorgen dat iedereen genoeg geld heeft om relatief comfortabel te leven.
De econoom John Maynard Keynes hield zich in de jaren dertig van de vorige eeuw - als hij niet bezig was met conjunctuurschommelingen - al bezig met dit vraagstuk. Keynes verwachtte op basis van de groei in productiviteit sinds de industriële revolutie dat de levensstandaard in 2030 (een eeuw nadat hij deze voorspelling deed) zo hoog zou zijn dat 'het economische probleem' zou zijn opgelost. We zouden dan niet meer hoeven werken om te voorzien in onze basisbehoeften.
Keynes stelde in ieder geval al in 1930 vast dat het naast het uitvoeren van doelmatige activiteiten geen kwaad kan om ook te experimenteren met de kunst van het leven.
Kwesties
Een live debatprogramma over actuele, controversiële kwesties. Marianne van den Anker praat elke zondagavond vanaf 20:00 uur met betrokkenen, politici en deskundigen op locatie.
