Succesvol ondernemen lastiger voor vrouwen: 'Mensen associëren een ondernemer met een witte man'

Volgens Stoker speelt het beeld dat veel mensen hebben van een ondernemer een belangrijke rol. "Veel mensen associëren een ondernemer, zeker een start-up ondernemer, ook met een man, een witte man. Dat er altijd een bepaald beeld opkomt, heeft een nadeel en het heeft ook verschillende associaties voor vrouwelijke ondernemers, als ze op verschillende momenten hun pitch doen of proberen te netwerken."

Het ouderwetse beeld van de ondernemer zit diep ingebakken, zegt Stoker. "Het zijn natuurlijk vaak voorbeeldsituaties die we allemaal in ons dagelijks leven ook voorbij horen komen, waarin je per ongeluk weleens 'hij' zegt, terwijl je eigenlijk een hele grote groep bedoelt. Dat beeld hebben we ook veel voor ons gezien. Dus het is logisch dat dat als eerste geassocieerd wordt."

Ervaringen vrouwen

Hoe vrouwen deze situatie ervaren, verschilt volgens Stoker. Sommige vrouwelijke ondernemers passen zich bewust aan om serieus genomen te worden. Een voorbeeld uit Stokers onderzoek: een vrouw die naar gemengde zakelijke netwerken gaat, draagt bewust een trouwring om te laten zien dat ze daar niet voor de avond op de markt is, maar een zakelijke reden heeft om aanwezig te zijn. 

Andere vrouwen kiezen juist voor samenwerking met collega's, bijvoorbeeld door met een mannelijke CEO naar een netwerkbijeenkomst te gaan om makkelijker contact te leggen. "Er zijn ook verschuivingen te zien van vrouwen die zeggen, omdat we in gemixte context soms moeilijkere ervaringen hebben, ga ik bijvoorbeeld als een soort allyship juist met een paar vrouwen daarheen. En heb ik een hele andere ervaring waardoor het veel prettiger is om makkelijk in het contact te komen", legt Stoker uit.

Initiatieven

Er zijn al langer initiatieven om de positie van vrouwelijke ondernemers te verbeteren. Stoker merkt echter dat die niet altijd het gewenste effect hebben. "Veel initiatieven focussen op systeeminterventies, zoals meer financiering beschikbaar maken. Dat is belangrijk, maar een van de dingen die moeilijker aan te passen is in menselijk gedrag zijn de normen die we hebben in de relaties tot elkaar. Het zijn juist in die kleine situaties waar meer aandacht voor de relatie mag gaan komen."

Gedragsverandering

Gedragsverandering is lastig, maar Stoker ziet wel voorbeelden van hoe het kan. Ze verwijst naar een situatie met Rob Jetten, waarin een publieke opmerking over kroonprinses Amalia werd teruggefloten door een debatleider, een vrouw weliswaar. "Stap 1 is dat iemand reflecteert op wat er gebeurt. Het zou mooi zijn in de volgende stap, dat mannen en vrouwen dat allemaal doen."

"Maar de volgende stap ontbreekt nog vaak. En die is denk ik ook relevant voor ondernemers. Het gaat erom te laten zien: wat mis ik eigenlijk doordat ik me op deze manier opstelde? Wat gebeurt er met de mensen die daardoor niet meer met je in contact willen of kunnen komen? Je mist informatie, nieuwe ideeën en inspiratie die juist succesvol kunnen zijn, omdat je je buiten je eigen normgroep begeeft." Het terugkomen op eerdere fouten zou volgens Stolker een mooi begin zijn om samen te werken aan betere relaties.

Stoker blijft positief over de toekomst. "Ik zie het glas liever vol dan leeg, dat we met elkaar in gesprek zijn om te begrijpen hoe de wereld werkt. Maar het gouden ei hebben we nog niet gevonden."