Hier word je écht gelukkig van

Ranglijsten

De Deken reisde voor het boek de wereld af om erachter te komen waar mensen écht gelukkig zijn, en waarom. Hij werd aangespoord door een onderzoek van Amerikaans peilingsbureau Gallup. "In 2013 had ik gelezen dat Singapore het ongelukkigste land ter wereld was”, zei hij in Spraakmakers. "Ik wilde te weten komen wat de methodologie is achter die geluksranglijsten die je elk jaar wel ziet verschijnen. In dat onderzoek van Gallup zeiden ze dat Singaporezen niet alleen de ongelukkigste aardbewoners waren, maar ook de rijkste. Ik dacht: dat is wel heel toevallig. Klopt dat wel?"

Niet helemaal. Want een jaar later was Singapore opeens van de laatste plaats op de lijst naar de eerste helft gekatapulteerd. Wat bleek? Bij het tweede onderzoek hadden de Singaporezen sociaal wenselijke antwoorden gegeven. De Deken: "Ze waren zo verontwaardigd waren met die laatste plaats van het jaar voordien. Dat zegt natuurlijk wel iets over de geloofwaardigheid van die geluksranglijsten."

Geld maakt (niet) gelukkig

Wat Gallup in de eerste poll eigenlijk had geconcludeerd was dat Singaporezen het minste positieve emoties ervaren. De Deken ging ook daarom naar Singapore. "Ik denk dat je moeilijk kan bepalen wat je gelukkig maakt als je niet kan definiëren wat je ongelukkig maakt." En de schrijver geeft toe dat het al gauw verleidelijk was om een conclusie te trekken: geld maakt dus écht niet gelukkig.

Maar daar is De Deken het niet per se mee eens: "Geld maakt wel degelijk gelukkig in de zin dat geen geld hebben heel ongelukkig maakt. De basisvoorwaarden moeten ingevuld zijn. Er zit wel een limiet op. Vanaf dat mensen echt comfortabel kunnen leven gaat meer geld je niet noodzakelijk gelukkig maken. Maar je ziet wel een link."

Familie en vrienden

Maar met alleen geld kom je er niet. De Deken: "Wat mij toch ook keer op keer is gaan opvallen is hoeveel uitzonderingen er op elke regel zijn. In Singapore zijn de mensen rijk maar toch heel ongelukkig omdat ze heel weinig individuele vrijheid hebben. Het land is heel snel van een derdewereldland een van de rijkste landen op aarde geworden. Dat hebben ze kunnen realiseren bij gratie van een gebrek aan democratie."

Maar de schrijver ging niet alleen naar Singapore. In zijn boek beschrijft hij zijn reizen naar onder andere Hawaï, Australië, Uruguay, Rwanda en de Democratische Republiek Congo. "Ik heb geprobeerd zo veel mogelijk mensen hun leven binnen te treden. Ik probeerde, waar het mogelijk was, enkele dagen bij die mensen te logeren. Ik zorgde dat ik in elk land toch een paar weken had. Ik probeerde een beetje ontwapenend te zijn."

En wat kunnen we concluderen? Waar wordt, volgens De Deken, de gemiddelde mens gelukkig van? "De meeste mensen worden gelukkig van goede familiale en vriendschappelijke banden, dat is wetenschappelijk wel aangetoond”, zegt De Deken. “Maar dan zijn er mensen die liever als eenzaat alleen in een huisje in het bos gaan wonen. Ik denk dat veel mensen geluk vinden in tevredenheid. Niet te veel willen, dat is een recept voor geluk."