‘Ja maar ik ben bruin!’ zei ik tegen de lawaaidemonstrant

Ik belde de lawaaidemonstrant vorige week omdat ik hemzelf even wilde horen over zijn motivatie om de stilte te doorbreken en wat ze nou precies van plan waren.

"Heeft u zelf ook een Indische achtergrond?", vroeg ik nog geïnteresseerd. Nee, hij was zelf helemaal Hollands, zei hij met een lach.

"Wat is uw rol eigenlijk bij 'Geen 4 mei voor mij'?", vroeg ik ook nog. Antwoord: "Woordvoerder. Praten met witte instituten zoals jij, haha."

En toen wierp ik dus tegen dat ik niet bepaald 'wit' ben. Of toch wel? Mijn familie komt uit Indonesië, maar omdat er aan vaders kant Nederlands bloed zit, heb ik een Nederlandse voornaam. Maar ik zie er wel degelijk exotisch uit. Toch word ik niet zo behandeld.

Presentator Renze Klamer verklaarde ooit op FunX in een discussie over diversiteit in de journalistiek dat ook wij een 'witte' redactie hebben. Later zei ik nog tegen hem: "Was je mij vergeten?!" Hij was me niet vergeten, maar aan mijn huidskleur had hij niet gedacht. Zat ik misschien ook bij hem in een 'wit' hokje?

Ook in Indonesië zelf werd ik als 'wit' gezien omdat ik in Nederland geboren en getogen ben. Het koloniale verleden was op vakanties daar altijd ver weg, op één moment na. Ik was 12 en had een vriendinnetje dat in de straat van mijn Javaanse oom woonde. We konden het erg goed vinden en praatten over van alles en nog wat. Maar op een gegeven moment zei ze: wist je dat jouw land zoveel (ik ben het getal vergeten) Indonesiërs heeft vermoord?

Ik wist niet wat ik moest zeggen. Ik schrok ervan. Wat een ongezellig onderwerp. En wat had ik daar mee te maken? Ik vond het maar stom dat ze dat mij voor de voeten wierp.

Het was zo ongemakkelijk toen, maar ik denk er nu nog vaak aan terug. Helemaal nu een demonstrant aandacht vraagt voor het gegeven dat onder de huidige formulering van het 4 mei comité, ook daders herdacht worden. Namelijk de militairen betrokken bij de ‘politionele acties’ in het toenmalige Nederlands-Indië.

Het heilige moment van de twee minuten stilte verstoren vind ik een verschrikkelijk idee, maar zo stelde de in Indonesië gespecialiseerde onderzoeksjournaliste Marjolein van Pagee die we afgelopen maandag uitnodigden in Dit is de Dag: ‘Shock-acties zijn soms nodig om iets bespreekbaar te maken.’

En dat is gebeurd. Het tv-programma Buitenhof besteedde er uitgebreid aandacht aan. Marion Bloem zat bij Pauw om begrip voor de boodschap te bepleiten. Rogier Meijerink zelf mocht zelfs nog een paar minuten inbellen in Met het Oog op Morgen.

Het is besproken. We kunnen nu herdenken. Liefst zonder te schreeuwen. En beseffen dat niemand schone handen heeft.

Bertine Moenaff is politiek redacteur en samensteller bij Dit is de Dag.