Sana Valiulina's microbendodende en desinfecterende vader

Mijn vader desinfecteert

Ik had nu terug moeten zijn van Samos en een column willen voorlezen over de wanhopige vluchtelingen en de even wanhopige eilanders die elkaar in een wurggreep houden, aan de voet van de prachtige berg Kerkis, die als een God alles ziet maar niets zal zeggen. Ik zou een van de geboden van de beroemdste eilander, Pythagoras, erbij halen, 'niet over de weegschaal stappen'. En dan zou ik het verband leggen tussen de veelvuldige mondiale overtredingen van dit gebod en de Griekse tragedies die zich op de Egeïsche eilandjes afspelen.

Maar toen kwam corona en ging de reis naar Samos niet door en wordt het een column over mijn vader die ik, denkend aan corona, aldoor voor me zie: Mijn vader desinfecteert.

In een hoekje van ons anderhalve kamer appartementje bewaart hij standaard een glazen pot met een chlooroplossing. Met een doekje in zijn hand loopt hij alle deurkrukken na en bewerkt ze zorgvuldig. "Vol microben", zegt hij als ik een vies gezicht trek, want het doekje stinkt. Als we van buiten komen ziet hij er nauwgezet op toe dat onze onstuimige kindervoeten met die microbenzolen eronder geen centimeter naast de deurmat komen. Gauw de schoenen uit, pantoffels aan, en hupsakee handen wassen. Een heilig ritueel in alle Russische en moslim huizen.

Op een snikhete dag, als de hele stad zich aan de priklimonade laaft die uit de automaat in een glas spuit, sterft hij liever van dorst en laat mij ook sterven. Maar geen slok uit een glas waar duizenden microbenlippen aan hebben gezeten en dat met een beetje koud water wordt omgespoeld.

Als we toch in arren moede naar een kantine moeten, dan leert hij me hoe je uit een kopje moet drinken om die verdomde microben te slim af te zijn. Je mond precies op de plek tegenover het oor plaatsen, want de meesten monden drinken links of rechts van het oor. Nog altijd als ik buitenshuis een kopje koffie drink bevinden mijn lippen zich op de door mijn vader aangewezen plek.

In een volle bus lijkt het of hij ophoudt met ademen, thuis wast hij liever eigenhandig de appeltjes want wij maken ze alleen maar een beetje nat onder de kraan. Een Chinees die nu, in deze coronatijden, met een rol wc-papier rondloopt en dingen uitsluitend met stukjes papier aanpakt, zou zijn volledige goedkeuring hebben.

Mijn vader en microben… Als kind dacht ik dat dit een van zijn vele gekkigheden was, net als zijn bewaardrift, want hij gooide nooit iets weg, stukjes touw, lege lucifersdoosjes, oude schoenveters. Tot ik er veel later achter kwam dat hij tien jaar in de Goelag had gezeten. Overvolle veewagons met vervuilde gevangenen, één emmer om je behoefte te doen, bedompte barakken met smerige vloeren, stank, en overal uitgeputte, verzwakte, ongewassen lichamen… En toen viel het kwartje.

Niets missen van OVT?

Hou dan de website van OVT in de gaten, of volg het programma via Facebook en Twitter.