Moeten de koloniale klassiekers aan een nieuwe lezing onderworpen worden?
- Nieuws
- Moeten de koloniale klassiekers aan een nieuwe lezing onderworpen worden?
Namens De Groene Amsterdammer stelde Rasit Elibol De nieuwe koloniale leeslijst samen: een bundel essays die de koloniale klassiekers aan een nieuwe lezing onderwerpen, maar daar bovenal iets naast en tegenover plaatsen. Samen met journalist en historicus Constanteyn Roelofs en schrijver en filmmaker Marion Bloem gaan ze er in Kunststof over in gesprek.
Klassiekers onder de aandacht
"Bij De Groene Amsterdammer lezen we elk jaar in de zomer klassiekers", vertelt Rasit, "omdat we het leuk vinden, omdat ze te weinig worden gelezen of omdat ze stevig in de canon zitten, maar opnieuw gelezen moeten worden met de blik van vandaag de dag. En het afgelopen jaar was het jaar van de Black Lives Matter-protesten en wij dachten we doen op onze manier een duit in het zakje."
In de bundel schrijven diverse essayisten over herlezen boeken. Rasit schreef een essay over de Surinaamse auteur Edgar Cairo, maar brengt ook graag het boek van Bea Vianen onder de aandacht. "Het is een coming of age roman die zich afspeelt in Suriname, over een vrouw die op zoek is naar vrijheid en als ultieme vrijheidstocht haar kind verlaat. Het deed me op een bepaalde manier denken aan het boek van Lale Gül dat nu in de schijnwerpers staat. Ze gaat beide over het afzetten tegen een verstikkend milieu en een tocht naar vrijheid."
Een boek mag bestaan zonder inleiding
Marion Bloem las lang geleden Oeroeg van Hella Haasse. "De kritiek was destijds de stereotypering van de Indonesische jongen die wel wreed was naar dieren en insecten. Ik las Jan Wolkers in dezelfde periode als ik Oeroeg las. Ik vond dat wringen. Haasse had later een nawoord kunnen toevoegen om het boek beter te kunnen pruimen." Constanteyn Roelofs vindt dat je gevierde schrijvers geen verantwoording hoeft te laten afleggen. Ook Rasit vindt dat het boek mag bestaan zonder inleiding. "Je weet wat je leest en je weet uit welke tijd het komt."
"Surinaamse schrijvers lijken veelal vergeten", concludeert Rasit. "Op de middelbare school was er al geen aandacht voor en in de boekhandel stonden ze in een apart hoekje." Marion: "De witte gereformeerde stem bepaalde ook veel de smaak, waardoor het boek van Astrid Roemer bijvoorbeeld als te barok werd gezien. Hier was echt sprake van voorkeursmaak."
'Het is een privilege om activistisch te zijn'
"Het is een privilege om activistisch te zijn", constateert Constanteyn. Hij vindt dat er soms in klassiekers overdreven wordt gezocht naar racisme en seksisme. "Op de universiteit worden vaak theorietjes gevouwen hierover en dan moet het oeuvre van Multatuli ineens binnen die theorie passen." Rasit is het hier niet mee eens. "In de bundel zeggen de betreffende essayisten Lisanne Snelders en Saskia Pieterse alleen dat je er andere boeken naast moet lezen om een compleet beeld te krijgen."
"Ik ben heel erg blij met De nieuwe koloniale leeslijst", benadrukt Marion. "De lijst had wel veel langer gemogen wat mij betreft." Dat wat Maaike Meijer over mijn boek Geen gewoon Indisch meisje schrijft is leuk natuurlijk, maar ik vind het moeilijk om met lof om te gaan. "Het is belangrijk om een dergelijk cultureel archief te hebben", voegt Constanteyn toe.
Gerelateerd
