'Fantastisch dat Amsterdam excuses maakt voor slavernijverleden, maar ik hoop ook Nederland'

Veldmeid

"Ik kwam een naam tegen in ons familiearchief", zegt ze in Spraakmakers. Die naam was Zaire Deimveld, de de bet-bet-overgrootmoeder van Lesuis. "Ik was heel erg getriggered door die naam, want als je dat omdraait staat er veldmeid. Dat is echt een slavennaam. En mijn moeder heet nog steeds zo."

Dat was voor Lesuis, zelf dochter van een Surinaamse moeder en een Nederlandse vader, het moment om naar Suriname te gaan om "in die verzwegen geschiedenis te stappen en dat naar boven te halen". In Aardappelbloed gaat ze naar de plantage waar Zaire Deimveld slaaf werd gemaakt en onderzoekt ze of ze juridisch en/of moreel recht heeft op dat grond.

Bounties

Schrijfster Etchica Voorn was zeer geraakt door de voorstelling, die op Oerol Festival in premiere ging. "Het was heel veel herkenning. Ze vertelt een verhaal wat ook mijn verhaal is. De manier waarop het neergezet wordt is heel knap."

In de voorstelling laat Lesuis een portret van haar gezin zien en beschrijft ze hen als Bounties en tropische verrassingen. Lesuis: "En dan moet het publiek heel hard lachen. Maar voor mensen die niet wit zijn is dat onder andere een heel pijnlijk moment".

Vorige week werd Keti Koti gevierd, de nationale herdenking van de afschaffing van de slavernij. Maar Etchica Voorn hoopt op meer bewustzijn van die geschiedenis. "Ik moet nog steeds te vaak uitleggen wat Keti Koti is. Ik wordt nog te vaak geconfronteerd met de reactie: oh ja, dat is iets met slavernij hè?"

Nationale herdenkingsdag

De schrijfster erkent wel dat er stappen in de goede richting gemaakt worden – zoals de excuses van Amsterdam voor het slavernijverleden – maar ze blijft kritisch.

"Mijn wens is dat 1 juli een nationale herdenkingsdag is", zegt Voorn. "Ik hoop vooral dat Nederland ook excuus maakt. Als die erkenning niet komt wordt het heel lastig om een inclusieve maatschappij met elkaar te hebben."

Lesuis merkt wel dat jongeren zich steeds meer bewust zijn van gevoeligheden. "Als ik nu spreek met jongere kinderen, hebben ze veel meer het bewustzijn. Niet alleen over het slavernijverleden maar ook over grapjes die je niet meer kan maken."