De Dauphiné als kraamkamer

In Frankrijk werden een paar op de Tour gelijkende etappes uitgelegd en veel ploegen stuurden volgaarne hun beste renners naar de Alpen. Overleefden de klimmers daar de eerste echte bergen, dan zat het wel goed en voor anderen gold dat er, bij achterstand op welke schema dan ook, nog even flink bij getraind of bij verzorgd moest worden.

Gelijknamige krant

De koers werd georganiseerd door de krant van de gelijke naam die zijn hoofdkwartier in Grenoble had en op zijn hoogtepunt zo’n 300.000 abonnees kende. Thierry Cazeneuve was een goede vertegenwoordiger van de krant, van de omgeving en van de wielerkoers die altijd wel iets speciaals opleverde. Niet alleen is de erelijst van winnaars indrukwekkend te noemen (Ocana, Hinault, Froome, Bobet, Poulidor, Merckx, Van der Velde, Indurain, LeMond, Armstrong, maar zijn zeges werden hem afgenomen door de UCI) het startveld van deze koers was vaak om door een ringetje te halen.

De etappes gloeiden vaak, de eerste klimmers schudden er hun veren recht, de sprinters kregen twee dagen de kans iets moois te laten zien, de Franse sfeer (licht slordig, een tikje chaotisch soms) was voelbaar en voor de wielerwereld betekende de Dauphiné het moment dat er serieus over de Tour mocht en kon worden gesproken. Greg Lemond zei me ooit dat je in de Dauphiné weer kon wennen aan "that shitty food from the French".

Sinds 2010 houden de mensen van de ASO (de organisatoren van de Tour) zich met de Dauphiné bezig en is de organisatie wat aangescherpt; wat rest is de naam die nog vertakkingen houdt met het nabije verleden en die licht doet denken aan stokbrood met Paturain en een goed glas aan de toog na de etappe, waar dan ook.

Neen, voor de Nederlandse televisiekijker was de Dauphiné in vele gevallen een koers die wel plaatsvond, maar niet echt zichtbaar was, op misschien een weekend-etappe na en soms een bericht uit de Alpen als er een stukjesmaker werd opgestuurd om te kijken hoe het met de vorm van de Nederlandse renners was gesteld.

Kantlijnjournalistiek

Daarin is eigenlijk nooit verandering gekomen omdat ons televisiesysteem dat niet tot nauwelijks toelaat. Vergelijkingen maken met de Vlamingen in deze is ook niet echt eerlijk, omdat de VRT een vrij net had en heeft voor Sporza en dus uitzendruimte had en heeft, die binnen het Nederlandse systeem nog altijd ontbreekt. De TROS, MAX of wie dan ook gaan niet opzij voor een willekeurig koersje in Frankrijk, nietwaar? Ook al is het wellicht wel een belangrijke aanloop voor de Tour, ook al verschaft het sportief plezier en ook al is het je journalistieke taak (NOS) consequent topsport te volgen, de Dauphiné doen wij in ons land in snippers en uitslagen en denken dan dat het echte wielerjournalistiek is.

Het is hap-snap-werk, zoals zo heel vaak gebeurd is. Ik noem dat al bijna vijftig jaar de Nederlandse manier om wielrennen te volgen; kantlijnjournalistiek. Helaas.

Terwijl dezer dagen duidelijk wordt dat de Nederlandse Jumbo-ploeg zijn zaken zeer goed voor elkaar heeft en men met een prettig gezelschap klassementsrijders van diverse nationaliteiten op weg kan gaan in de grote Tour (als Dr. Corona dat toestaat!!!) drijven mijn gedachten terug naar 1982. Ik werd door de NOS afgeschoten om in de Alpen een filmische impressie te maken van het rijden van de vedetten van die dagen, kort gelardeerd met gesprekjes met Nederlanders en eventueel buitenlandse grootheden.

Dat waren toen de krenten in de pap voor iedere (jonge) journalist en ik stortte me met alles dat in me zat in die koers en probeerde er iets van te maken. Het was de bedoeling dat ik op zondag, laat in de middag, vanuit Grenoble, in een bloedheet studiootje van FR3, mijn filmpje zou monteren, dan inspreken en vervolgens doorsturen als de lijnen vrij waren.

Ik had prachtig materiaal, mooie passages op woeste cols, leuke meningen van de toppers van toen en een uitermate spectaculaire bijna valpartij van, ik meen, Gerard Veldscholten die in een duvelssnelle afdaling een klapband-achter kreeg en met de allergrootste moeite recht bleef.

Wij van de NOS (cameraman uit het dak, chauffeur Edgard Sorgeloos en ik) zaten vlak achter onze landgenoot, reden tegen de tachtig per uur en de beelden waren super spectaculair, eigenlijk meer dan dat. Ik had al opgebeld naar de studio (ja, vanuit een telefooncel) of ik wellicht een half minuutje meer mocht maken en had uitgelegd hoe indringend de beelden waren van de wielrenner die probeerde met alles dat in hem zat NIET te vallen op de stomend hete weg met open ravijnen naast zich. Minzaam was mij twintig seconden meer zendtijd gegeven en ik was daar nog blij mee ook.

Mijn opdracht was om vanaf 17.30 uur zo ongeveer klaar te zitten en te wachten op de Franse televisie die dan een lijn vrijmaakte om vanuit Grenoble naar Parijs te versturen en dan vanuit Parijs Hilversum te bereiken. Voor de goede orde, de Dauphiné paste zich op die zondag altijd al aan; aan de tennistijden vanuit Parijs, dus de renners waren 'vroeg binnen'.

Er zat op die zondag helaas één 'maar' aan dit verhaal: ik kon dan pas opstralen als de mannenfinale op Roland Garros (voor de niet-wetenden, dat is tennis) klaar was en dat werd dus een serieus probleem.

Omdat de heren Wilander en vooral Vilas (de grootste gravelrukker ooit, als hij speelde duurde partijen werkelijk uren) er een trage partij van maakten, schoof mijn 'doorstralen' voortdurend op: eerst een half uur, daarna per kwartier meer, belde ik steeds met de Centraalpost in Hilversum en het resultaat was uiteindelijk dat ik helemaal niets doorstraalde maar om 20.00 uur met een fraaie cassette in mijn hand zat: helaas, de lijnen waren vol vanuit Parijs en de Nederlandse televisiekijker kreeg die zondagavond helemaal niets te zien van mijn zorgvuldig gemaakte film van een weekendje koersen in de Alpen.

Jammer, maar meer ook niet. Zulke dingen konden gebeuren en met Guillermo Vilas in de buurt was het gevaarlijk met andere sporten te gaan concurreren tegen dat tennis.

Ik reisde dus naar Holland terug met die cassette onder de arm in het idee er misschien in de aanloop naar de Tour nog iets mee te doen, maar ook dat vond geen gehoor bij de eindredacteur van dienst. Achterhaalde kost en het voetbal…

Die herinnering schoot door mijn hoofd toen ik afgelopen donderdag een werkelijk prachtige beklimming van de Col de Porte zag in de Dauphiné. Ja, via Eurosport naar ik meen, met mijn vroeger analist Erik Breukink weer eens als een zeer bescheiden verteller in de studio aanwezig, naast een verslaggever die ik niet bij naam kende of zelfs herkende.

Godallemachtig wat kunnen dit soort wilde etappes; wild qua natuur, wild qua prachtige totaalbeelden, wild met die regen- en hagelstormen die de renners te verwerken kregen…wild in werkelijk alles, toch fraai zijn.

De Dauphiné wordt in de Alpen verreden met een suberb geladen peloton. Iedereen trapt in dienst van de grote Tour die eind augustus waarschijnlijk (corona?) door zal gaan vanuit Nice. Je leest de opgeslagen krachten van de koppen van de coureurs af.

Heilig Light

Als de Tour voor een wielerliefhebber 'heilig' is, mag ik daar dan heel bescheiden opmerken dat voordat iets 'heilig' genoemd mag worden er een voorportaal van heilig bestaat.

De naam schiet me niet te binnen, maar noem het maar 'Heilig Light'.

Dit weekend nog te zien bij Eurosport en wellicht een reportage van enorme allure bij de NOS (naar ik ernstig hoop). En van Roland Garros heeft men nu in ieder geval geen last.

Hoe zou het trouwens met Guillermo Vilas gaan? Ik schat dat hij op zijn gemak leeft en nog weleens een voorzichtig gravel-partijtje speelt. En dan een terras opzoekt.

Download de NPO Radio 1-app

Met onze app mis je niks. Of het nou gaat om nieuws uit binnen- en buitenland, sport, tech of cultuur; met de NPO Radio 1-app ben je altijd op de hoogte. Download 'm hier voor iOS en hier voor Android.