Onderzoek
HUMANVPRO

'Peperdure F-35 zet nijpende tekorten bij Defensie op scherp'

foto: Ton van Loonfoto: Ton van Loon
  1. Nieuwschevron right
  2. 'Peperdure F-35 zet nijpende tekorten bij Defensie op scherp'

"Een conflict beslechten alleen maar vanuit de lucht, dat gaat niet werken. Ik ben een voorstander van het F-35-gevechtsvliegtuig. Maar de kosten van die negen extra toestellen die de regering besteld heeft, zijn niet in balans met de tekorten elders bij de krijgsmacht." Dit zegt luitenant-generaal buiten dienst Ton van Loon in een interview met Argos.

Van Loon was onder meer commandant van de NAVO-troepen in Zuid-Afghanistan en commandant van het Duits-Nederlandse Legerkorps in Münster. Sinds hij met functioneel leeftijdsontslag is, werkt hij onder meer als adviseur voor de NAVO. Van Loon wijst op de analyse van de slagkracht van de Nederlandse krijgsmacht, die de NAVO in oktober op tafel heeft gelegd. "Het beeld dat de NAVO daar schetst is somber. Nederland heeft een probleem. We voldoen niet aan de verplichtingen van de NAVO."

Er wordt al jaren gesteggeld over het percentage van het Bruto Nationaal Product dat Nederland aan Defensie besteedt. Dat voldoet niet aan de afgesproken norm. De grootste pijnpunten liggen in de ogen van de NAVO bij de landmacht. Nederland heeft beloofd een eigen zware infanterie-brigade op poten te zetten. Maar het lukt gewoon niet met de beschikbare middelen. Deels gaat het daarbij simpelweg om een gebrek aan menskracht.

'Contraproductief'

Van Loon benadrukt een voorstander te zijn van de F-35. Dat is het peperdure, ultramoderne gevechtsvliegtuig, waarvan de eerste exemplaren in Nederland gearriveerd zijn. Wel noemt hij het besluit van de regering bovenop de 37 bestelde toestellen nog eens negen extra toestellen te bestellen 'contraproductief'. Die negen toestellen gaan honderden miljoenen euro’s kosten. Dat staat in de ogen van de oud-commandant in schril contrast met de mededeling van de staatssecretaris van Defensie dat er geen ruimte is voor een salarisverhoging.

Als Nederland zoals afgesproken 2 procent van het Bruto Nationaal Product aan Defensie zou besteden dan zou de ruimte voor die extra toestellen er zijn, aldus Van Loon. "Maar wanneer we dat niet willen uitgeven en een onder-gevulde krijgsmacht hebben, zonder reserve-onderdelen, met een gebrek aan munitie, met een gebrek aan ruimte om te oefenen… dan moet je je zwaar afvragen of die negen extra F-35’s daartegen opwegen."

Argos - Kostenstijging F-35 maakt tekorten bij krijgsmacht nog nijpender

Van Loon stelt voor te onderzoeken of het mogelijk is om samen met Europese NAVO-bondgenoten een pool op te richten. "Kunnen niet een aantal landen gewoon F-16's of andere vliegtuigen behouden? Dan gebruiken we die voor de meer simpele taken. En dan gebruiken we die dure F-35’s voor de extreme situaties."

Van Loon wijst erop dat Duitsland Eurofighters heeft en dat België ook F-35’s gaat aanschaffen. "Je zou eens kunnen kijken: kunnen we het samen slimmer doen? Dan maken we een of twee vliegvelden met F-35’s en dan kijken we eens of we dat niet samen veel slimmer kunnen."

Meer journalistiek speurwerk?

Argos is het onderzoeksjournalistieke programma van de HUMAN en VPRO. Je hoort Argos op zaterdag van 14.00 tot 15.00 uur op NPO Radio1. Terugluisteren kan via je favoriete podcastapp, of via de website van Argos. Volg Argos ook via Facebook, Twitter en LinkedIn.

Ster advertentie
Ster advertentie